ជីវិតនិងសង្គម

យុវជនចំនួន៣២២នាក់ បាននឹងកំពុងចូលរួមកម្មវិធីបោះជំរុំក្រោមប្រធានបទ យុវជនក្រោមដំបូលសន្តិភាព ចាប់ពីថ្ងៃទី១-៣ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ នៅវិទ្យាស្ថានជាតិពហុបច្ចេកទេសកម្ពុជា។

បណ្ណាល័យឌីជីថល នៅក្នុងវិទ្យាល័យជាស៊ីមជ្រោយចង្វារ សាលាបឋមសិក្សាជ្រោយចង្វារ និងសាលាបឋមសិក្សាវត្តមង្គលសិរីគៀនឃ្លាំង ត្រូវបានដាក់សម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នាថ្ងៃទី៣០ មករា នេះ។ បច្ចេកវិទ្យាទំនើបមានឥទ្ធិពលអាចធ្វើឱ្យថ្នាក់រៀនក្លាយទៅជាកន្លែងសិក្សាមួយដ៏រស់រវើក និងជាការរួមចំណែកកសាងធនធានមនុស្សផ្នែកឌីជីថលប្រកបដោយទំនួលខុសត្រូវ។ នេះគឺជាការចាប់ផ្តើមទំព័រថ្មីនៃការអប់រំឌីជីថលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាពេលមួយកុមារគ្រប់រូបមានឱកាសសិក្សារៀនសូត្រ លូតលាស់ និងរីកចម្រើននៅក្នុងវិស័យឌីជីថល។

អ្នកនាង ណាអូមី អូសាកា កើតនៅថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៧ នៅសង្កាត់ជូអូ នៅ ទីក្រុង អូសាកា ប្រទេសជប៉ុន។ អ្នកនាងគឺជាអ្នកលេងកីឡាតេនីសជនជាតិជប៉ុន និងអាម៉េរិក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២។ ម្តាយរបស់អ្នកនាងគឺជាជនជាតិជប៉ុន ហើយឪពុករបស់អ្នកនាង គឺ​ជា​ជន​ជាតិហៃទី។ អ្នកនាងរស់នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក ចាប់តាំងពីអាយុ ៣ឆ្នាំ និងមាន​សញ្ជាតិ​ជប៉ុន​ផង​ដែរ។ អ្នក​នាងបានបោះបង់ចោលសញ្ជាតិអាម៉េរិកនៅខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ ដូចដែល ច្បាប់​ជប៉ុន​បានទាម​ទារ ដែលបដិសេធការមានសញ្ជាតិពីរ នៅក្រោយអាយុ ២២ឆ្នាំ។ អ្នកនាង ណាអូមី អូសាកា គឺជាអតីតនិស្សិត​នៅសកលវិទ្យាល័យ ញូ យ៉ក ផងដែរ។

ទំហំទឹកប្រាក់ទូទាត់តាមអេឡិចត្រូនិកបានកើនឡើង ៧៨% ស្មើនឹងជាង ៧ដងនៃផ.ស.ស ដែលក្នុង​នោះការទូទាត់តាមប្រព័ន្ធបាគងជារៀលបានកើនឡើង ៣,៤ដង និង ជាដុល្លារអាមេរិកកើនឡើង ២,៤ដង។នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។ការទូទាត់នេះ ត្រូវបានតភ្ជាប់​យ៉ាងទូលាយជា​មួយបណ្ដាប្រទេសជាច្រើនដូចជា ថៃ ឡាវ ម៉ាឡេស៊ី និងវៀតណាមជាដើម។

សាកលវិទ្យាល័យប៊ូរផា កាលពីថ្ងៃទី១១-១២ មករា កន្លងទៅ បានរៀបចំព្រះរាជពិធីព្រះរាជទានសញ្ញាបត្រដល់និស្សិត ដែលបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់បណ្ឌិត អនុបណ្ឌិត និងបរិញ្ញាបត្រ។ ជាមួយគ្នានោះ មាននិស្សិតកម្ពុជាជាច្រើន ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យប៊ូរផា បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសថៃ ដើម្បីចូលរួមក្នុងព្រះរាជពិធីមួយនេះ។ ក្នុងនោះដែរ មាននិស្សិតកម្ពុជាចំនួន ៨រូប ទទួលបានមេដាយមាស ក្រោយពេលបញ្ចប់ការសិក្សាផងដែរ។

បើតាម លោក កត្តា អ៊ន ជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ កាលពីថ្ងៃទី១៩ មករា ឆ្នាំ២០២៣ បានឱ្យដឹងថា យុវជនរាប់រយនាក់នៅតែបន្តមកចុះឈ្មោះចូលរៀនជំនាញវិជ្ជាជីវៈ និងបច្ចេកទេសជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយប្រកាសបើកបវេសនកាលវគ្គទី១ ប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងរលូននៅទូទាំងប្រទេស។

សត្វកន្ទាយក្បាលកង្កែបមួយក្បាល វ័យជំទង់ ភេទញី មានទម្ងន់២៦ គីឡូក្រាម មានពងនៅក្នុងពោះ បានងាប់នៅចំណុចកោះអណ្ដែងខ្ចី ឃុំវឌ្ឍនះ ស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ។ តាមការធ្វើកោសល្យវិច្ច័យរបស់មន្រ្តីជំនាញនៃខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលក្រចេះ និងអង្គការ WCS បានសន្និដ្ឋានថា សត្វកន្ធាយក្បាលកង្កែបនេះ ងាប់ដោយសារជាប់សន្ទូចរនង ដោយឃើញមានផ្លែសន្ទូចទាក់ជាប់នឹងជើងរបស់វា។

លោកយ៉ាវ មីង កើតនៅថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨០ នៅទីក្រុងសៀងហៃ ប្រទេសចិន។ លោក​គឺជាអ្នកលេងបាល់បោះជនជាតិចិនដ៏ល្បី។ អ្នកលេងក្នុងខ្សែការពារដែលជាទីតាំងដ៏សំខាន់ក្នុងបាល់បោះ លោកបានចំណាយពេល​យ៉ាង​យូរក្នុងអាជីបរបស់លោក ជាអ្នកលេងឲ្យ NBA ដែលជាសមាគមបាល់បោះអាម៉េរិក។ លោក​មាន​កម្ពស់​រហូតដល់ ២,២៩ ម៉ែត្រ។

នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាសហការជាមួយអង្គការមរតកវប្បធម៌ខ្មែរ (Khmer Heritage Organization) បានបើកកម្មវិធីអប់រំបេតិកភណ្ឌដល់កុមារសម្រាប់ឆ្នាំសិក្សាថ្មី ២០២៤ នៅសាលាបឋមសិក្សាវត្តលលៃ ស្ថិតនៅឃុំបាគង ស្រុកប្រាសាទបាគង​ខេត្តសៀមរាប។

ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ គាំទ្រការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញច្នៃត្បូងពេជ្រ និងគ្រឿងអលង្ការនៅកម្ពុជា ខណៈវិស័យនេះបានផ្តល់ចំណូលពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗដើម្បីរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។

កម្ពុជាស្នើឱ្យធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី(ADB) គិតគូរអំពីការជំរុញការផ្តល់ឥណទានដល់វិស័យឯកជន ក្រោមក្របខណ្ឌជា Non-Sovereign Loan ដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនិងសម្រេចបាននូវគោលដៅអាទិភាពនៃការអភិវឌ្ឍ។ សំណើរនេះត្រូវបានលើកឡើងដោយលោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ទៅកាន់លោក ស្កត ម៉ូរីស(Scott Morris)អនុប្រធានធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ម៉ូរីស នៅកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៥-២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤។

ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (USAID) ប្រកាសបើកគម្រោងថ្មីមួយ ដែលមានទឹកប្រាក់ ចំនួន២៤លានដុល្លារសម្រាប់រយៈពេល៥ឆ្នាំ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអភិរក្សជីវៈចម្រុះ ការពារប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសំខាន់ៗ និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់សហគមន៍នៅប្រទេសកម្ពុជា។ គម្រោងនេះមានឈ្មោះថា «USAID អភិរក្ស»។ 

នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ បានធ្វើការលែងត្រីរាជចំនួន ១៣ក្បាល ដែលជាប្រភេទត្រីជិតផុតពូជ ចូលទន្លេមេគង្គវិញ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏សំខាន់ក្នុងការថែរក្សាប្រភេទត្រីដែលជិតផុតពូជ នៅកម្ពុជ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលបង្ហាញឲ្យឃើញពីការយកចិត្តទុកដាក់ប្រជាជនកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ជលផល នៃរដ្ឋបាលជលផល ក្នុងការអភិរក្សប្រភេទមច្ឆជាតិ។

កម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសកំពូលទាំង ១០ ដែលផលិតគ្រាប់ស្វាយចន្ទី នៅលើពិភពលោក ប៉ុន្តែបានកែច្នៃប្រមាណតែ១០% នៃទិន្នផលរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឯ៩០% ដែលនៅសល់ ត្រូវបាននាំចេញ ជាផលិតផលស្រស់ទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងទៀត ជាពិសេសទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ជាកន្លែងកែច្នៃផលិតផលស្រស់ និងលក់ក្នុងតម្លៃខ្ពស់ទៅកាន់ទីផ្សារនាំចេញ។

លោកស្រីអូប៉្រា វីនហ្វ្រ៉េ កើតនៅថ្ងៃទី២៩ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៥៤ នៅទីក្រុង កូស្យ៊ូស្កូ រដ្ឋ មីស៊ីស៊ីពី សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ លោកស្រីគឺជាអ្នកដឹកនាំកម្មវិធី ផលិតករទូរទស្សន៍ និងភាពយន្ត តារា​សម្តែង អ្នករិះគន់អក្សរសាស្រ្ត និងអ្នកកែសម្រួលនៃទស្សនាវដ្តីអាម៉េរិក។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានកម្ពុជា បានលើកទឹកចិត្តឱ្យគ្រប់រោងចក្រទាំងអស់បំពាក់ឧបករណ៍ត្រួតពិនិត្យស្វ័យប្រវត្ត ដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការតាមដានការបញ្ចេញសំណល់រាវផង និង ជួយបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់រោងចក្រក្នុងការប្រកបរបរកស៊ីផង ពិសេស ការពារហានិភ័យចំពោះបរិស្ថាន និងសុខភាពសាធារណៈជន។

សព្វថ្ងៃនេះប្រទេសកម្ពុជា គឺទីជម្រកចុងក្រោយដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់សត្វក្រៀល បើទោះបីជាចំនួនប្រជាសាស្រ្តរបស់វាកំពុងតែបន្តថយចុះយ៉ាងណាក្ដី។ យ៉ាងណាមិញវត្តមានរបស់ពួកវាក៏អាចទាក់ទាញទេសចរណ៍មកពីប្រទេសនានាចូលកម្ពុជាដើម្បីទស្សនា និងជាផ្នែកមួយលើកស្ទួយកម្រិតជីវភាពសម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋានផងដែរ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា (WCS)។

គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៨ ធ្នូ កម្មករ កម្មការនីជាង២០ម៉ឺននាក់ បានប្តេជ្ញាចិត្តចូលរួម យុទ្ធនាការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក ក្រោមប្រធានបទ «ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមិនប្រើថង់ប្លាស្ទិកទេ» «យើងរួមកំលាំងគ្នាការពារបរិស្ថានកម្ពុជា» «លាហើយប្លាស្ទិក»។

លោកឡេអូណាក ដឺ វីនស៊ី កើតនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៤៥២ នៅទីក្រុង វីនស៊ី និង ទទួល មរណភាពនៅថ្ងៃទី២ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៥១៩ នៅទីក្រុង អំប័រស៍ ប្រទេសអ៊ីតាលី។ លោកគឺ​ជា​វិចិត្រករ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត វិស្វករ អ្នកបង្កើតថ្មី អ្នកវិភាគរាងកាយ ជាងចម្លាក់ ស្ថាបត្យករ នគ​រូប​នីយ​​ករ រុក្ខវិទូ អ្នកតន្រ្តី ទស្សនវិទូ និងអ្នកនិពន្ធ។

គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៨ ធ្នូ យុវជនមកពីគ្រួសារ ក្រីក្រ និង គ្រួសារងាយរងហានិភ័យមានចំនួន ១៨ ៣៣៥នាក់ បានមកចុះឈ្មោះចូលរៀនក្នុងកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈ និង បច្ចេកទេស។ នៅក្នុងនោះ យុវជនមកពីរាជធានីភ្នំពេញមានការចុះឈ្មោះច្រើនជាងគេ តាមពីក្រោយដោយខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តសៀមរាប។