វប្បធម៌/សាសនា

មកដល់ឆ្នាំ១៩៩៤ ជាលើកដំបូងនៃការសហប្រតិបត្តិការរវាងសាកលវិទ្យាល័យ ហាវៃ សហរដ្ឋអាមេរិច នៃវិទ្យាស្ថានបូពា៍ដឹកនាំដោយលោកសាស្រ្តាចារ្យបណ្ឌិត Dr. Bion Griffin ជាមួយនិង មហាវិទ្យាល័យបុរាណវិទ្យា នៃសាកល វិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ។ សហប្រតិបត្តិការនេះមានទឹសដៅ ផ្តោតទៅលើការសិក្សាសម័យមុនអង្គរ ក្នុងតំបន់មេគង្គក្រោម(Along Lower MekongRegion)នៅស្រុកអង្គរបុរី ខេត្ត តាកែវ ភាគខាងត្យូងនៃប្រទេសកម្ពុជា។

អង្គរបុរី ជាអតីតរាជធានីមួយដ៏ចំណាស់មួយរបស់ខ្មែរ​នៅសម័យមុនអង្គរ គឺសម័យហ្វូណនឬសម័យនគរភ្នំ។ ពោលគឹជាស្ថានីយ៍សំខាន់មួយក្នុងចំណោមស្ថានីយ៍សំខាន់ៗបី នៃអាណាចក្រហ្វូណន (ស្ថានីយ៍អូរកែវ បច្ចុប្បន្នក្នុងទឹកដីវៀតណាមភាគខាងត្បូង ស្ថានីយ៍បាភ្នំក្នុងខេត្តព្រៃវែង និងស្ថានីយ៍អង្គរបុរីក្នុងខេត្តតាកែវ)។

អាណាចក្រហ្វូណនផ្ទុកនូវអារ្យធម៌ដ៏ចំណាស់ដែលលាតសន្ធឹងទៅទិសខាងកើត និងខាងត្បូងក្នុងទឹកដីវៀតណាមសព្វថ្ងៃ ខាងលិចក្នុងទឹកដីថៃរហូតទៅដល់ឩបទ្វីបម៉ាលេស៊ីសព្វថ្ងៃ ហើយប្រហែលជាទៅដល់កោះស៊ូម៉ាត្រានៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។

ក្រុម​ឆៃយុំា​បាន​​ប្រគុំអបអរ​សាទរ ​និងស្វាគមន៍ លោក អូលីវីយេ អភិបាល​​ព្រះសហគមន៍​​កាតូលិក​​ភូមិភាគ​​ភ្នំពេញ និងគ្រីស្តបរិស័ទ ដែល​បាន​អញ្ជើញ​ទៅដល់​​វត្ត​អង្គ​មន្ត្រី ដែល​ស្ថិត​​នៅ​ក្នុង​​ឃុំគុស ស្រុក​ត្រាំកក់ ខេត្ត​តាកែវ ដើម្បី​​អបអរ​សាទរបុណ្យ​កឋិន​​ទាន​ក្នុងវត្តនេះ និង​បាន​ចូលរួម​​ថវិកា​​មួយ​​ចំនួន​ផងដែរ​ កាល​​ពី​រ​សៀល​​ថ្ងៃទី​១៩ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៩។

ប្រវត្តិ ​ស្រុក​ខ្មែរ​ ឬ​ប្រវត្តិក្សត្រ​ខ្មែរ​ដែល​សោយរាជ្យ​សម្បត្តិ​បន្ត​បន្ទាប់​ពី​ព្រះបាទ​ កៅឌិញ្ញ យើង​អាច​ស្គាល់ និង​ដឹង​បាន​តាម​រយៈ​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ចិន​ប៉ុណ្ណោះ ។ ឯ​ឈ្មោះ​ពិត​ប្រាកដ​របស់​ព្រះមហាក្សត្រ​ខ្មែរ​ជំនាន់​នោះ គេ​មិន​អាច​ស្គាល់​ទេ ។ ឈ្មោះ​ដែល​គេ​អាច​ស្គាល់​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ឈ្មោះ​ចិន​តាម​កំណត់​របស់​ អ្នកដំណើរ​ចិន ។

ថ្ងៃមួយព្រះថោងបាននាំពលរេហ៍ ទៅក្រសាលតាមឆ្នេរខ្សាច់កោះ បានយាងទៅដល់ទួលដំបូកគោកធ្លក ដោយហេវ​ហត់​អស់​កម្លាំង ព្រះអង្គ ​ចូល​ទៅ​សម្រាក​ក្រោម​ដើម​ធ្លក ដល់​ពេលរសៀល ទើបព្រះអង្គភ្ញាក់ តែទឹកបានឡើងលិចព័ទ្ធជុំវិញទួលគោកធ្លក ដោយ​មិន​អាច​វិល​ត្រលប់​មកវាំង​ប្រាសាទ​បាន ព្រះ​ថោង​ក៏​ទ្រង់​សម្រាកនៅទីនោះ រង់ចាំពេលទឹកស្រកដកទៅវិញ។ គ្រា​នោះ នា​រាត្រី​ដ៏​សែន​ស្ងាត់​ជ្រងំ ព្រះ​នាង​ធារា​វត្ដី បុត្រី​សេ្ដច​ភុជង្គ​នាគ​បាន​នាំ​អស់​ពួក​ភីលៀងបរិវារ ចេញមកក្រសាលលេងកំសាន្ដលើកោះគោកធ្លក។ ព្រះ​ថោង​ទត​យល់​ឃើញ​ព្រះ​នាង​កាល​ណា ក៏​លប​លួច​ចាប់​ចិត្ដ​ប្រតិព័ទ្ធស្នេហាភ្លាម​។ ក្រោយដែលបានផ្ដោះផ្ដង សាកសួរគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រះ​ថោង និង​នាង​នាគ​ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​មាន​ចិត្ដ​ស្នេហា​ស្មោះ​ស្ម័គ្រ​នឹង​គ្នា​ទៅ​វិញទៅមក។

នគរភ្នំឬហ្វូណន ជាឈ្មោះអាណាចក្របុរាណ ដែលមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ក្នុងឯកសាររបស់ជនជាតិចិនថា ជារដ្ឋដំបូងគេក្នុងអាស៊ីបូព៌ាដែលទទួលឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌ឥណ្ឌា។ ពាក្យថា ហ្វូណននេះ សាស្ត្រាចារ្យហ្សកសឺដេស(George Coedes) សន្និដ្ឋានថា គួរតែត្រូវនឹងពាក្យថា ភ្នំក្នុងភាសាខ្មែរ ហើយសន្និដ្ឋានថា អាណាចក្របុរាណមួយនេះមានទីតាំងនៅបរិវេនដីសណ្ដទន្លេមេគង្គ។

អន្តរសាសនា ចូលរួមវេទិកាជាតិអន្តរសាសនាប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សនិងទាសភាពសម័យទំនើបលើកទី៣។

វត្ថុ​បុរាណ​ខ្មែរ មុន​សម័យ​អង្គរ សម័យអង្គរ និង​ក្រោយ​អង្គរ ចំនួន​៨៥មុខ ត្រូវ​បាន​គ្រួសារ​ជប៉ុន ដែល​ជា​អ្នក​ស្រលាញ់​វប្បធម៌ បាន​ប្រគល់​ឲ្យ​មក​រាជរដ្ឋាភិបាល និង​ប្រជាជន​កម្ពុជាវិញ។ ពិធីចុះ​ហត្ថលេខា ប្រគល់ និងទទួល បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ ព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ នេះ នាវេលាម៉ោង៩ ព្រឹក នៅសារមន្ទីរជាតិ រវាង លោក គង់ វីរៈ ប្រធាន​នាយកដ្ឋានសារមន្ទីរជាតិ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រ​សិល្បៈ នៃ​ព្រះរាជាណា​ច​ក្រកម្ពុជា ជាមួយ​លោកស្រី បណ្ឌិត ហ្វូមីកូ តាកាតុវ៉ា ជាសប្បុរ​ជនជាតិ​ជប៉ុន ។

សិប្បករ​​ហូល​​ផាមួង​​មួយ​​ចំនួន​​នៅ​​ក្នុង​​ឃុំ​តា​យ៉ាប ស្រុក​​ព្រៃ​កប្បាស ត្អូញ​​ត្អែ​រ​​អំពី​​ចំណូល​​ក្នុង​​វិស័យ​នេះ​​ធ្លាក់​​ចុះ ហើយ​​ស្ទើរ​​តែ​បាត់​​បង់​​គ្មាន​​អ្នក​​ចង់​​ត្បាញ​​ទៀត​ឡើយ។

នាយតាក់ស៊ី តារា​កំប្លែង​ប្រចាំ​ទូរទស្សន៍ CTN បាន​កោរសក់​បួស​ជា​សង្ឃ​ហើយ កាលពី​ថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩។

ថ្ងៃសៅរ៍ពិសិដ្ឋ (រាត្រីនៃបុណ្យចម្លង): ព្រះយេស៊ូត្រូវបញ្ចុះក្នុងរូងថ្ម។

ថ្ងៃ​សុក្រ​ពិសិដ្ឋ៖ រំលឹក​ការរង​ទុក្ខ​លំបាក​របស់​ព្រះយេស៊ូ

ត្រៃទិវាបុណ្យចម្លង

១. មហា​សន្និបាតវ៉ាទីកង់ទី ២ ​បាន​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ “ត្រៃទិវា” ​ជា​ការ​ប្រារព្ធ​បុណ្យ​ចម្លង​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ ​គម្រោង​ការ​ដ៏អស្ចារ្យ​នៃ​បុណ្យ​ចម្លង​អំពី​ ​“ការ​សោយ​ទិវង្គត​ ​និង​ការ​រស់​ឡើង​វិញ​របស់​ព្រះយេស៊ូ”។​

ដើម្បីចែករំលែកអំណរសប្បាយក្នុងឱកាសបុណ្យព្រះយេស៊ូប្រសូត្រ ព្រះសហគមន៍កាតូលិកមណ្ឌលសកម្មភាពកំពត បានរៀចំកម្មវិធីសំណេះសំណាល និងសួរសុខទុក្ខ ជនជាប់ចោទ និងទណ្ឌិតចំនួន ៩២៣នាក់ ក្នុងនោះមានស្រីចំនួន២៤ នាក់នៅក្រុងកំពត។