ស្ថិតនៅក្រោមផ្ទះ ក្នុងភូមិត្រពាំងស្តុក ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ លោក គង់ សុផល កំពុងអង្គុយគោះកីតម្បាញសំពត់ហូល ដែលមានគោមក្បាច់ផ្កាចម្រុះ។ ជាគ្រូបង្រៀនក្នុងវិទ្យាល័យមួយក្នុឃុំ លោក គង់ សុផល ឆ្លៀតពេលទំនេរពីការងារជាគ្រូបង្រៀន ជួយភរិយាត្បាញហូល។
លោក គង់ សុផល និយាយថា សប្បាយរីករាយក្នុងចិត្តដែរបន្តកេរ្តិ៍មរតកដូនតាមួយនេះ ប៉ុន្តែលោកគ្រូ អក្សរសិល្បខ្មែរ ថ្នាក់ទី៩រូបនេះ មិនសប្បាយចិត្តនោះទេ ដែលសំពត់សូត្រនេះ មានទីផ្សារតូចចង្អៀត។
លោក គង់ សុផល «ដល់ពេលដែលយើងធ្វើបានហើយ គ្មានទីផ្សារ ចឹងផលិតផលដែលខំរក្សាកេរ្តិ៍ដូនតាមួយនេះ គ្មានន័យ តែយើងមិនដឹងថាគួរតែធ្វើអ្វីនោះ។ ផលិតផលយើង អ្នកប្រើក្នុងស្រុកមិនប្រើផង នាំចេញក៏គ្មានទៀត ដូច្នេះមិនដឹងថាធ្វើយ៉ាងមិចដែរ គ្រាន់តែចេះតែធ្វើជាបន្តទៀតទៅ គ្រាន់តែបានតិចឬច្រើន»។
ចំណែកបុរស ត្បាញហូល ម្នាក់ទៀតដែរស្ថិតនៅក្នុងភូមិនេះដែរ លោក ឈិន សារី និយាយថា តម្បាញជាការងារទំនេរពីស្រែចម្ការ។ លោក សារី ប្រហែលជាមនុស្សប្រុសតែម្នាក់គត់ដែរ នៅផ្ទះគោះកីត្បាញជាប្រចាំ ខណៈពេលដែរ ស្ត្រីៗនៅក្នុងគ្រួសាររបស់លោក សម្រេចចិត្តបោះបង់ចោល កីតម្បាញ និងប្រែចិត្តទៅធ្វើការងារក្នុងរោងចក្រ ដោយសារតែទីផ្សារហូល តូចចង្អៀត និងតម្លៃទាបមិនសមនឹងកម្លាំង ពេលវេលានៃការត្បាញ។
លោក ឈិន សារី និយាយថា សមាជិកក្នុងគ្រួសាររបស់លោក ធ្វើការងារក្នុងរោងចក្រមិនសូវ ហត់ និងងាយស្រួលទទួលបានបា្រក់កម្រៃ។ លោកនិយាយទៀតថា យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកនៅតែស្រលាញ់ ចាប់អារម្មណ៍ និងចង់រក្សាមុខរបរ ជាកេរ្តិ៍មរតកដូនតាមួយនេះ ឲ្យបានគង់វង្ស ដើម្បីបន្តឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយទៀត បន្តទៀត ទោះបីជានៅពេលនេះ តម្លៃហូលនៅទីផ្សារធ្លាក់ចុះក៏ដោយ។
លោក ឈិន សារី «ឥលូវស្រីៗគេមិនសូវ នៅត្បាញទេ ព្រោះថាសំពត់ឥលូវ ហូលពេលនេះថោកពេក ប្រុសៗនេះនៅមើលកូនចៅខ្លះទៅ នៅត្បាញខ្លះចឹងទៅ។ ម្នាក់ៗគិតតែបោះចោលទៅ តើនៅពេលអនាគតទៅមុខទៀតនោះ គ្មានអ្នកត្បាញហូល ព្រោះនេះជាកេរ្តិ៍មរតកតាំងពីដើមមក?»។
ពិតណាស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែរពេញកម្លាំង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយឡែកអ្នកភូមិត្រពាំងស្តុក បានចាកចេញស្ទើរតែស្ងាត់ភូមិទៅហើយ ទៅធ្វើការងារនៅតាមរោងចក្រ និងនៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីស្វែងរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់គ្រួសារ។ ភូមិនេះ កាលពីដើម យើងធ្លាប់លឺស្នូរ គោះកីត្បាញ តែពេលនេះប្រែជាស្ងប់ស្ងាត់។
អ្នកស្រី ជា ស៊ីវអាន ប្រធានសហគមន៍ហូលផាមួងខ្មែរ ឃុំតាំងយ៉ាប ទទួលស្គាល់ថា ប្រជាពលរដ្ឋប្រហែល៧០%ដែរជាសមាជិករបស់សហគមន៍ បានបោះបង់ចោលមុខរបរត្បាញនេះ ដោយសារតែមុខរបរមួយនេះ គ្មានទីផ្សារទូលំទូលាយ និងកង្វះការគាំទ្រពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ កាលពីពេលដែរបង្កើតសហគមន៍ដំបូង មានប្រជាជនក្នុងឃុំ ជាង១០០០គ្រួសារ បានចូលជាសមាជិកសហគមន៍។
អ្នកស្រី ជា ស៊ីវអាន «សមាជិករបស់សហគមន៍នេះបាត់បង់បន្តិចម្តងៗ នៅសល់តែ៣០%ទេ ដែលនៅធ្វើត្បាញហូលនេះ។ នៅសល់ទី១ដោយសារ គាត់អាយុច្រើនមិនអាចទៅធ្វើការងារឆ្ងាយបាន ទៅធ្វើការងារនៅក្រៅប្រទេស ទៅធ្វើការងាររោងចក្រ គាត់នៅតែព្យាយាមធ្វើមុខរបរគាត់ពីមុនមក គាត់ចេះតែធ្វើទៅ ទោះបីជាចំណេញតិចឬច្រើន គាត់ចេះតែធ្វើទៅ គាត់គ្មានមុខរបរធ្វើក្រៅពីនេះ បើសិនជាគាត់មានមុខរបរធ្វើក្រៅពីនេះ ប្រហែលជាគាត់ឈប់ធ្វើដែរ»។
អ្នកស្រី ស៊ីវហ្គិច ជាសិប្បិនី ក្នុងភូមិនេះដែរ បានឲ្យដឹងថា នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះតម្បាញហូល ជាការងារពិបាកណាស់។ កូនៗរបស់អ្នកស្រី មិនចូលចិត្តធ្វើការងារនេះទេ។
អ្នកស្រី ស៊ីវហ្គិច «កូនៗរបស់ខ្ញុំមិនទាន់ចេះត្បាញនោះទេ អាយុម្ភៃជាងហើយ ពួកវាមិនទាន់ចេះត្បាញនោះទេ កូនខ្ញុំមិនចង់ធ្វើនោះទេ ហើយខ្ញុំក៏អស់សង្ឃឹមដែរ ខ្លាចវាបាត់ស្នាដៃខ្មែរយើងនេះដែរ បើសិនជាមានអង្គការណាមួយ លើកតម្កើងតម្លៃហូលខ្មែរយើងនេះវិញ ប្រហែលជាក្មេងៗវាងាកមកធ្វើការងារត្បាញហូលនេះវិញ។ មិនចង់ឲ្យបាត់កេរ្តិ៍ដំណែលខ្មែរយើង»។
ប្រជាជននៅក្នុងឃុំតាំងយ៉ាប គ្មានចំការដាំមន និងចិញ្ចឹមដង្កូវនាងទេ ដោយសារខ្វះកំលាំងពលកម្ម ហើយប្រជាជនភាគច្រើនគាត់ធ្វើស្រែតែប៉ុណ្ណោះ។ និយាយពីវត្ថុធាតុដើម អ្នកតម្បាញបានឲ្យដឹងថា សូត្រឆៅដែលយកមកនោះ គឺនាំចូលពីប្រទេសថៃ មួយគីឡូថ្លៃ២០ដុល្លារអាមេរិក បើបូករួមទាំងល័ក្សទៀត ថ្លៃដើមអាចចូលដល់៣០ដុល្លារក៏មាន។
លោក ស៊ីវ វុទ្ធី ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំតាំងយ៉ាប បានឲ្យដឹងថា ការងារត្បាញរបស់អ្នកឃុំតាំងយ៉ាប មានសន្ទុះទីផ្សារខ្លាំង ក្នុងពេលឆ្នាំ១៩៩០ ដល់ឆ្នាំ២០០៨ នឹងទទួលបានប្រាក់ចំណេញខ្ពស់ តែនៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ នៅពេលដែរវត្ថុធាតុដើម នាំចូលពីប្រទេសជិតខាងមានតម្លៃខ្ពស់ ប្រាក់ចំណេញពីសិប្បកម្មហូលកាន់តែតិចទៅៗ សម្រាប់ប្រជាសិប្បករ។
លោក ស៊ីវ វុទ្ធី «កត្តាសំខាន់ទី១ ដោយសារតែវត្ថុធាតុដើមគឺយើងនាំចូល ទី២ផលិតផលសម្រេចរបស់យើង គឺមិនមែនអត់ទីផ្សារនោះទេ ប៉ុន្តែវាក្រទីផ្សារ ។ ក្រោយឆ្នាំ២០០៨ មកយើងហាក់មានការប្រែប្រួល វាធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងពិបាកក្នុងការស្វែងរកទីផ្សារ ហើយទីផ្សារដែរមានសព្វថ្ងៃនេះ គឺតាមរយៈទីផ្សារកំណត់ឲ្យ មានន័យថាបើគេចង់បានក្បាច់អី ម៉ូតអី គេបញ្ជាទិញតាមឈ្មួញកណ្តាល»។
អ្នកត្បាញហូលភាគច្រើន បាននិយាយដូចគ្នាថាតម្លៃហូល មិនអាចកំណត់បាននោះទេ គឺអាស្រ័យទៅតាមឈ្មួញកណ្តាល ត្រូវទៅតាមសំពត់ហូល ទឹកដៃត្បាញ នឹងគុណភាពនៃសំពត់ហូល។ អ្នកត្បាញបានបញ្ជាក់ថា តម្លៃហូលជាមធ្យម ចាប់ពី២៤០០០០រៀល ដល់ ៤០០០០០រៀល ឬឡើងដល់ ៨០០០០០រៀល ក្នុងមួយក្បិន។ រីឯតម្បាញក្នុងមួយក្បិនត្រូវការពេលយ៉ាងតិចណាស់១០ថ្ងៃ។
កញ្ញា ជុច គឹមលី អ្នកត្បាញហូល «សូមកុំគិតថាតម្លៃនេះថ្លៃអី ព្រោះថាទំរាំតែត្បាញបាននូវហូល ១ក្បិនៗប្រើពេលយូរ ហើយនឹងលំបាកណាស់ មើលតាំងពីបាមោក និយាយរួមច្រើនដំណាក់កាលណាស់ ទំរាំនឹងបានវាលំបាកនឹងធ្វើ តម្លៃហូលប៉ុណ្ណេះវាមិនថ្លៃនោះទេ សូមឲ្យប្រជាជនខ្មែរយើង គាំទ្រផលិតផលខ្មែរយើងផង»៕
Daily Program
