ការកើនឡើងដ៏សម្បើមនៃវិសាលភាពនៃភ្លើងឆេះព្រៃ

ភ្លើងឆេះព្រៃបានរីករាលដាលកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។ ជាវិបាក ការបំភាយឧស្ម័នកាបូនិចដោយ​សារ​ភ្លើងឆេះព្រៃ បានកើនឡើង ៦០% នៅអំឡុងឆ្នាំ២០០១-២០២៣។ ការសិក្សាមួយ​ដែល ផ្សព្វផ្សាយ​នៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រវិទ្យាសាស្រ្ត បង្ហាញអំពីវិសាលភាព និងហានិភ័យដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹងការកើនឡើងនូវភ្លើងឆេះព្រៃនេះ។

ព្រៃឈើបានប្រែខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ពីធ្លាប់ជាអាងស្តុកកាបូន ទៅជាប្រភពនៃការបំភាយឧស្ម័ន​កាបូនិច។ ដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យពីការសិក្សានៅសកលវិទ្យាល័យ ម៉ារីឡេន (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) ដែលផ្សព្វផ្សាយ​នៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រ Frontiers នៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ វិទ្យាស្ថាន​ក្រុម​អ្នក​រិះគិតអំពីធនធានពិភពលោក បានគណនា​ការកើនឡើងប្រមាណ ៥,៤% ក្នុងមួយឆ្នាំ​នៃ​ផ្ទៃ​ដី​តំបន់ដែលបានឆេះដោយភ្លើង​ព្រៃ​នៅរវាងឆ្នាំ២០០១ និង ២០១៩។ នេះតំណាងឲ្យជិត ៦លាន ហិចតា នៃព្រៃឈើដែលបាត់បង់ក្នុងមួយឆ្នាំ ឬប្រមាណ ពីរដងនៃផ្ទៃដី​នៃប្រទេស​ប៊ែលហ្ស៊ីក។

​អគ្គីភ័យព្រៃ គឺជាការឆេះគម្របព្រៃឈើ​ដែលតំណាង សំណុំទាំងមូលនៃដើមឈើ និងរុក្ខជាតិ ​ដែល​ត្រូវភ្លើងលេបត្របាក់។ យោងតាមនិយមន័យនៃ​ការិយាល័យ​ជាតិ​បារាំងនៃ​ព្រៃឈើ បាន​ឲ្យ​​ដឹង​​ថា វិសាលភាពព្រៃឈើ គឺជាសូចនករ​នៃសភាពសុខភាពផែនដី ដោយសារ​តែព្រៃឈើ គឺជាអាងស្តុកកាបូនដ៏ធំ។ នេះមានន័យថា ព្រៃឈើគឺជាប្រព័ន្ធដែលស្រូប​យក​​កាបូនកាន់តែ​ច្រើនជាងអ្វីដែលពួកវាបានបំភាយ​។ ពួកវាមានសារសំខាន់ចាំបាច់​ដើម្បី​ទូទាត់​​ផាត់សង​ការ​បំភាយ​ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដោយសកម្មភាពរបស់មនុស្ស​នៅក្នុងតំបន់នានា ដែលមានមូលហេតុ​ពី​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពលផូស៊ីល ដែលស្ទើរតែមិនអាចលុបបំបាត់បាន ដូចជា ការប្រើក្នុង​វិស័យ​​អាកាស​​ចរណ៍​​​​ជា​ដើម។ អាងស្តុកកាបូន ដូចជាព្រៃ និងសមុទ្រ ត្រូវបានសន្មត់ថា អាច​កាត់​បន្ថយ​​បរិមាណ​ឧស្ម័នកាបូនិក​នៅក្នុងបរិយាកាស និងពន្យឺត​ការកើនកម្តៅនៃភពផែនដី តែ​​​​លក្ខខណ្ឌ​ដែលព្រៃ និងសមុទ្រទាំងនេះ មានសភាព​ល្អ។

ភ្លើងឆេះព្រៃធំៗ បានក្លាយជាសភាពទម្លាប់ធម្មតា​នៅរដូវក្តៅ។ ចំណែកឆ្នាំ២០២៣ ក៏​បាន​ក្លាយ​ជាឆ្នាំនៃឯកតកម្មនៃវិសាលភាពភ្លើងឆេះព្រៃកម្រិតពិភពលោក ជាមួយនឹងផ្ទៃដីព្រៃជិត ១២លាន​ហិកតា​ត្រូវបានឆាបឆេះ។

យោងតាមទិន្នន័យ បានឲ្យដឹងថា អគ្គីភ័យព្រៃតំណាងឲ្យប្រមាណ ២០% នៃការ​បាត់បង់​សរុប​នៃ​​គម្របព្រៃឈើ​នៅឆ្នាំ២០០១។ ប៉ុន្តែ ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ភ្លើងឆេះព្រៃបាន​ឈាន​​ឡើង​​ដល់​កម្រិត​​ឯតកម្ម។ នេះមិនទាន់គិតទៅដល់ការបាត់បង់​ព្រៃឈើដែលមិន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​អគ្គីភ័យ គឺ​ដោយសារ​តែ​ការធ្វើអាជីវកម្មកសិកម្ម និងព្រៃឈើ និងបាតុភូតធម្មជាតិ ជា​ដើម​ទៀតផង។

ដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលទិន្នន័យទាំងនេះ និងការគូសផែនទីពីការបាត់បង់គម្របព្រៃឈើ​ពិភពលោក​​ដែលបណ្តាលមកពីភ្លើងឆេះព្រៃ អ្នក​សិក្សាស្រាវជ្រាវនៃសកលវិទ្យាល័យ ម៉ារីឡេន បានប្រើប្រាស់រូបភាពផ្កាយរណប Landsat ដែលជាកម្មវិធីអវកាស​នៃការពិនិត្យ​ផែន​ដី។ បន្ទាប់មកពួកគេ បានប្រៀបធៀបរូបភាព​អំពីយុគសម័យពីឆ្នាំ២០០១ ដល់ឆ្នាំ ២០១៩។

ការថយចុះនៃគម្របព្រៃឈើ មិនមែនមិនផ្តល់ផលវិបាកទេ។ នៅក្នុងការសិក្សាទី២ ដែល​ផ្សព្វផ្សាយ​​នៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រវិទ្យាសាស្រ្តនៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ​នៅ​សកល​វិទ្យាល័យ កូឡំប៊ៀ បង្ហាញថា លើសពីវិសាលភាពនៃភ្លើងឆេះដែលមានទំហំធំ អគ្គីភ័យ​ព្រៃទាំងនេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងៗ។ អត្រានៃភាពធ្ងន់ធ្ងរនេះ បានកើនឡើងជិត ៥០% នៅក្នុងព្រៃលើពិភពលោកទាំងមូលរវាងឆ្នាំ២០០១ និង២០២៣។

 

Daily Program

Livesteam thumbnail