លោកម៉ា យីងជេវ ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ខិតជិតចិនដីគោក

លោកម៉ា យីងជេវ គឺជារដ្ឋបុរសតៃវ៉ាន់។ លោកកើតនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥០ នៅ​ទីក្រុង​ហុងកុង។ លោក​គឺ​ជាប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិនតៃវ៉ាន់ពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ​២០០៨ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ២០១៦។

នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៨ គេហទំព័រថាម៍ បានចាត់ថ្នាក់លោកម៉ា យីងជេវ ស្ថិតនៅលេខរៀង​ទី​១៩ នៅក្នុង​បញ្ជីនៃបុគ្គលដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត ១០០នាក់ នៅលើពិភពលោក ដោយសារ​ហេតុផល​នៃឆន្ទៈ​របស់លោកដើម្បីខិតជិតគ្នារវាងតៃវ៉ាន់ និងចិនដីគោក។

នៅឆ្នាំ១៩៧២ លោកម៉ា យីងជេវ បានទទួលបរិញ្ញាបត្រច្បាប់នៅសកលវិទ្យាល័យ​ជាតិ​តៃវ៉ាន់។ បន្ទាប់មក លោកទៅបំពេញការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាម៉ែរិក។​ លោកបានទទួល​សញ្ញា​បត្រ​​បណ្ឌិត​ច្បាប់នៅសកលវិទ្យាល័យហាវើដ។ នៅឆ្នាំ​១៩៨១ លោកប្រឡប់​មកតៃវ៉ាន់ ហើយ​ធ្វើជាសាស្រ្តាចារ្យបង្រៀនច្បាប់។ លោកម៉ា យីងជេវ អាចនិយាយភាសាកុងងឺ ហុកកៀន​តៃវ៉ាន់ ហាកកា បារាំង និងអង់គ្លេស។

លោកម៉ា យីងជេវ បានចូលប្រឡូក្នុងពិភពលោកនយោបាយដោយធ្វើការជាអ្នកបកប្រែ​សម្រាប់​​ប្រធានាធិបតីជៀង ជីងគួ។ បន្ទាប់មក នៅអាយុ ៣៨ឆ្នាំ លោកក្លាយជាសមាជិក​ដែល​មាន​វ័យក្មេងបំផុតនៃរដ្ឋាភិបាលនៅសម័យនោះ ហើយត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានគណ​កម្មការ​​សម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ អភិវឌ្ឍន៍ និងវាយតម្លៃ។

លោកម៉ា យីងជេវ ក៏ធ្វើការជាមនុស្សទី២ នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសម្រាប់កិច្ចការនៃដែនកោះ ដែល​ទទួល​បន្ទុក​នៃទំនាក់ទំនង​ជាមួយប្រទេសចិនដីគោក។ នៅឆ្នាំ១៩៩៣ លោកត្រូវបានតែង​តាំង​ជារដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ដោយប្រធានាធិបតីលី តេងហ៊ុយ។

លោកម៉ា យីងជេវ គឺជាប្រធាននៃគណបក្សគួមីងតាងពីឆ្នាំ២០០៥ ដល់ឆ្នាំ២០០៧។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៨ លោកម៉ា យីងជេវ ពិព៌នាសាធារណរដ្ឋចិនតៃវ៉ាន់ដូចជារដ្ឋ​ដែលមាន​អធិបតេយ្យភាពហើយ។

នៅថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៨ លោកម៉ា យីងជេវ បានឈ្នះការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី​តៃវ៉ាន់ជាមួយ​​សម្លេង ៥៨,៤៥% ទល់នឹងគូបដិបក្ខលោក ហ្វ្រេន ហ្ស៊េ មកពីគណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ជឿន​លឿន មីនជីនដាង។

បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត លោកម៉ា យីងជេវ បញ្ជាក់ថា លោកយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង​នូវទំនាក់ទំនងជាមួយចិនដីគោក មានជាអាទិ៍ការអនុញ្ញាតឲ្យមានជើងហោះហើរផ្ទាល់ និង​អនុញ្ញាត​ឲ្យមានភ្ញៀវទេសចរណ៍ពីចិនដីគោកដ៏ច្រើនសម្បើមបំផុតមកលេងតៃវ៉ាន់ និង​ក៏​ជួយ​ឧស្សាហកម្មតៃវ៉ាន់ទៅបោះទីតាំងនៅចិនដីគោកផងដែរ។ លោកបានថ្លែងអំពីលក្ខន្តិកៈ​មិន​ប្រែប្រួល​នៅលើផែនការនយោបាយតៃវ៉ាន់ គឺ មិនមានឯករាជ្យភាព​តៃវ៉ាន និងក៏មិនមានការ​បង្រួបបង្រួម។

នៅថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ លោកម៉ា យីងជេវ បានធ្វើដំណើរទៅកាន់កោះ ប៉េងជៀ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចម្ងាយតែ ១២២គម ពីក្រុមកោះ ដៀវយូតៃ។ នៅអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោក​ម៉ា បញ្ជាក់សាជាថ្មីអំពីអធិបតេយ្យភាពនៃសាធារណរដ្ឋចិនតៃវ៉ាន់លើក្រុមកោះ ដៀវយូតៃ។

នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ លោកម៉ា យីងជេវ បានចូលអន្តរាគមន៍នៅក្នុងវិបត្តិកោះដៀវយូតៃ ដែល​ទាំងជប៉ុន ចិនដីគោក និងតៃវ៉ាន់ សុទ្ធតែទាមទារជាកម្មសិទ្ធ។ លោកស្នើឲ្យមាន​ដំណោះ​ស្រាយ​សន្តិភាពដោយការទាញធ្វើអាជីវកម្មរួមគ្នាលើធនធានធម្មជាតិរបស់កោះ​ទាំងនេះ​ដោយ​​​រដ្ឋទាំងបី។ ប៉ុន្តែលោកម៉ា យីងជេវ បានបញ្ជាក់ឡើងវិញនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣ អំពីការ​ទាមទាររបស់​តៃវ៉ាន់​លើកោះទាំងនេះ និងបដិសេធការចូលរួមជំហផ្លូវការជាមួយទីក្រុងប៉េកាំង​ប្រឆាំងជប៉ុន​។ ម្យ៉ាងទៀត លោកអំពាវនាវឲ្យមានការអភិវឌ្ឍដោយសន្តិភាព និង​សហប្រតិបត្តិ​ការ​​នៅ​សមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។