ការគិតគូរ និងពិចារណាលើធនធានធម្មជាតិ
នេះគឺជាពេលវេលានៃការប្រែប្រួលដ៏ខ្លាំង ហើយក៏ជាការចាប់អារម្មណ៍ដ៏ជ្រាលជ្រៅ ដែលផ្តល់ដោយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងតួអង្គនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច នៅថ្ងៃទី៧ ខែតុលា សម្រាប់រយៈពេល ៨០ឆ្នាំ នៃវិទ្យាស្ថានសិក្សាស្រាវជ្រាវសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ (IRD) នៅទីក្រុងម៉ាកសី ប្រទេសបារាំង។
លោកប៉ាស្កាល់ ឡាហ្គាក ដែលជានាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុម Bpifrance និងជាអ្នកចូលរួមអន្តរាគមន៍ម្នាក់លើប្រធានបទធនធានធម្មជាតិ បានលើកឡើងថា ៖ “គេឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា ធនធាន បានខ្សត់ខ្សោយទៅៗ។ ទឹកសាបមានកាន់តែតិចទៅៗ។ ខ្យល់បានពុល និងមានការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។ ធនធានឈើពីព្រៃក៏ចុះទាប។ ទិន្នផលកសិកម្មធ្លាក់ចុះជាដើម។ ទាំងនេះគឺជាធនធានធម្មជាតិដែលគេធ្លាប់គិតថា វាមានមិនចេះរីងស្ងួត។”
ក្នុងចំណោមប្រជាជន គឺជនជាតិដើម ដែលជារឿយៗ គឺជាជនរងគ្រោះពីការធ្វើអាជីវកម្មលើធនធានធម្មជាតិ ទាំងធនធានរ៉ែ និងធនធានភាវៈមានជីវិត។ ហើយក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មដែលមានមធ្យោបាយបច្ចេកវិទ្យាខ្លាំង គឺមានការពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាដែលត្រូវលើកយកមកសិក្សា។
លោកហ្វីលីព ចាវីស ដែលជានាយកប្រតិភូសម្រាប់វិទ្យាសាស្រ្ត នៅ IRD ពន្យល់ថា ៖ “រឿងនេះដើរទន្ទឹមជាមួយនឹងការវាយតម្លៃនៃធនធាន និងសមត្ថភាពរបស់វាដើម្បីដុះដាលឡើងវិញ។ នេះនាំទៅដល់ការកំណត់និយមន័យនៃការគ្រប់គ្រងដោយចីរភាព សម្រាប់បញ្ហានៃការប្រើប្រាស់ផលិតផលដែលទាញចេញពីធម្មជាតិ។ ហើយរឿងនេះក៏ដើរជាមួយនិងការប្រើប្រាស់យ៉ាងសមស្របនៃធនធានដោយមានការកែច្នៃឡើងវិញនៃវត្ថុធាតុដែលប្រើប្រាស់ហើយ និងគិតគូរអំពីឥទ្ធិពលរបស់វាទៅលើបរិស្ថាន និងមនុស្សជាតិ”។
នៅក្នុងវិទ្យាស្ថាន IRD ការពិចារណា បានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០១៦ នៅក្នុងក្របខណ្ឌ នៃការ អនុម័តមុននោះមួយឆ្នាំ ដោយរដ្ឋជាសមាជិកចំនួន ១៩៥ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លើ គោលដៅ ១៧ នៃការអភិវឌ្ឍដោយចីរភាព (ODD) ដែលប្រទេសនានាព្រមព្រៀងគោរព ពី ពេលនេះ រហូតដល់ឆ្នាំ២០៣០។ ហើយគោលដៅនៃការអភិវឌ្ឍដោយចីរភាពទាំងនេះ គ្រប ដណ្តប់គ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃការស់នៅល្អរបស់មនុស្សនៅលើភពផែនដី ដែលស្ថិតនៅក្នុងបរិស្ថាន ស្អាត និងស្ថានជីវចម្រុះដែលត្រូវបានស្តារឡើងវិញ។
ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាប្រឈមខាងសង្គម និងបរិស្ថាន វិទ្យាសាស្រ្តនៃចីរភាព បានចង់ភ្ជាប់ ប្រធានបទដែលពីមុននៅដាច់ៗ ពីគ្នា។ ជាឧទាហរណ៍ សុខភាព និងការរស់នៅល្អរបស់ មនុស្សមួយផ្នែកធំអាស្រ័យលើធម្មជាតិដែលនៅដំណើរការ មានតុល្យភាព និងការទាញធ្វើ អាជីវកម្មជាមួយក្តីព្រួយបារម្ភពីការកកើតឡើងវិញរបស់ពួកវា។ ទាំងនោះមានដូចជា ចំនួនបរិមាណស្តុកត្រី ទាំងអស់ ការធ្វើអាជីវកម្មព្រៃឈើ ឬការរក្សាប្រព័ន្ធជីវចម្រុះនៃដីកសិកម្ម។
ច្បាស់ណាស់ ការផ្លាស់ប្តូរថាមពលស្អាត ដែលកំពុងដំណើរការមានគោលបំណងចុងក្រោយគឺថែរក្សាតុល្យភាពអាកាសធាតុនៃភពផែនដី ប៉ុន្តែវាក៏មានតម្លៃខ្ពស់ពេកសម្រាប់ប្រព័ន្ធ បរិស្ថាន ដូចជា ប្រសិនបើរ៉ែថ្មីដែលចាំបាច់ត្រូវបានទាញយកធ្វើអាជីវកម្មដោយមិនយកចិត្ត ទុកដាក់ លើចីរភាពនៅពេលទាញយក និងកែច្នៃវា។ ក៏ដូចគ្នាប្រសិនបើសារធាតុរ៉ែទាំងនេះមិនត្រូវបានប្រើប្រាស់តាមរបៀបសមរម្យតិចតួច និងកែច្នៃឡើងវិញនោះទេ។
លោកហ្វីលីព ចាវីស បញ្ជាក់ថា ៖ “យើងបានកំណត់និយមន័យវិស័យចំនួន ៩ ដែលមានតម្រូវការផ្លាស់ប្តូររវាងវិន័យប្រតិបត្តិ ក៏ដូចជា រវាងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅប្រទេសភាគខាងជើង និងប្រទេសភាគខាងត្បូង ដែលមានសារសំខាន់ដើម្បីធ្វើឲ្យលេចឡើងនូវដំណោះស្រាយចាំបាច់ ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍដោយចីរភាព”។