ឡេ ឡ័យ ព្រះរាជាវៀតណាម ដេញម៊ីង ស្តារប្រទេស

ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ ដែលត្រូវស្គាល់ក្នុងនាមនៃរាជ្យ ជាអធិរាជ ឡេ តៃថូ ប្រសូត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១០ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ១៣៨៥ នៅក្នុងខេត្តថាន ហូ រាជណាចក្រដាយវៀត។ ជាស្ថានិកនៃ​រាជ្យ​វង្ស​ឡេ ពីឆ្នាំ ១៤២៨-១៥២៤ ព្រះអង្គសោយរាជ្យ​លើ​រាជាណាចក្រដាយវៀត ពីឆ្នាំ១៤២៨-១៤៣៣។

ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ គឺជាវរបុរសជាតិរបស់ប្រទេសវៀតណាមសម្រាប់សកម្មភាពប្រយុទ្ធដើម្បី​វាយរុញច្រានអ្នកឈ្លានពានចិន និងរាជ្យកិច្ចរបស់ព្រះអង្គក្នុងការស្ថាបនាប្រទេសឡើងវិញ។

ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ ក៏ត្រូវបានស្គាល់ក្នុងនាមជាវរជននៃរឿងទិទានអំពី ដាវអំណាចនៃបឹង ហូ ហ័នគៀម នៅរាជធានីហាណយ។ គឺដោយសាររឿងនិទាននេះហើយ ដែលជាប្រភពនៃភាព​ខ្លាំង​ពុះ​ពាររបស់ប្រជាជនវៀតណាម។

រឿងរ៉ាវអំពីជីវិតរបស់ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ មានជាអាទិ៍ក្នុងកំណត់ហេតុនៃការចងចាំ ដែលលើក​ឡើង​អំពីភាពអស្ចារ្យរបស់ព្រះអង្គ។ ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ កើតនៅក្នុងគ្រួសារគហបតី នៅ​ភាគ​ខាង​ជើងប្រទេសវៀតណាម។ ព្រះអង្គគឺជាកូនពៅ​ក្នុង​ចំណោមបងប្អូន ៣នាក់ ពីឪពុកជាជន​វណ្ណៈ​ខ្ពស់។ គេបានបង្ហាញអំពីយុវភាពរបស់ព្រះអង្គដែលមានប្រាជ្ញាយ៉ាងក្លៀវក្លា និងភាព​ថ្លៃថ្នូរ​ផ្ទាល់​ខ្លួន។

នៅក្នុងអំឡុងយុគសម័យវិបត្តិនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តវៀតណាម ដែលរាជ្យវង្សហូ នៅឆ្នាំ​១៤០០ បានផ្តួលរំលំដោយរាជ្យវង្សត្រាន រួចក្រោយមកបានធ្វើកំណែ​ទម្រង់​ប្រទេស។ រាជ្យវង្ស​​​​ហូ​បាន​គ្រប់គ្រងវៀតណាមក្នុងមួយរយៈពេលខ្លី។  នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អធិរាជចិន យុងឡេ ពីឆ្នាំ១៤០២-១៤២៤ រាជ្យវង្សម៊ីង​នៃប្រទេស​ចិន ដែលជាមហាអំណាច​ និងបានគ្រប់គ្រង​ប្រទេសដាយវៀតចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៤០៧ បាន​ព្យាយាម​ទិញទឹកចិត្តយុវជនឡេ ឡ័យ ដោយ​ផ្តល់​​តំណែងជាមន្រ្តីរាជការជាន់ខ្ពស់ចិន ប៉ុន្តែ​ឡេ ឡ័យបដិសេធសំណើរនេះ​ដោយទឹក​ចិត្ត​​ស្នេហា​ជាតិ។

នៅឆ្នាំ១៤១៨ ព្រះអង្គឡេ ឡ័យ បានចាប់ផ្តើមប្រមូលផ្តុំជុំវិញព្រះអង្គនូវអ្នកប្រឆាំង​នឹងការ​គ្រប់គ្រង​​របស់ចិន និងចាប់ផ្តើមធ្វើការបះបោរ។ មន្រ្តីងូយៀន ត្រេ បានចូលរួមនឹង​ចលនានៅ​ឆ្នាំ១៤២០ ដែលក្រោយមកបានក្លាយជាទីប្រឹក្សាយោធា និងនយោបាយ។ ក្រោយមក ឡេ ឡ័យ បានប្រកាសខ្លួនជាស្តេច ក្រោមនាម ប៊ីន ឌីន វួង ដែលមានន័យថា ក្សត្រនៃ​រាជាណាចក្រ​​សន្តិភាព។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ១៤២៤ ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ ត្រូវបានបង្ខំឲ្យចរចា​លើបទ​នៃ​ការ​ឈប់ប្រយុទ្ធជាមួយជនជាតិម៊ីង។

ពីរឆ្នាំក្រោយមក ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ បានកាន់អាវុធ​ជាថ្មី។ ព្រះអង្គដណ្តើមបានក្រុងតៃដូ បន្ទាប់​មករាជធានី ដុងគ័ន សព្វថ្ងៃ គឺហាណយ។​ នៅឆ្នាំ១៤២៨ ព្រះអង្គបណ្តេញជនជាតិចិន​ចុង​ក្រោយពីប្រទេស និងប្រកាសខ្លួនជាអធិរាជ ឡេ តៃថូ ដែលជាការស្ថាបនារាជវង្សឡេ​របស់​ប្រទេសវៀតណាម។   ព្រះរាជាឡេ ឡ័យ ប្រែក្លាយក្រុង តៃដូ ជារាជធានីខាងលិច និង​ថាន ឡុង ដែល​ក្រោយមកលោកខាងលិចដាក់ឈ្មោះថា តុនគីន គឺស្ថិតនៅជារាជធានីខាង​កើត។ ព្រះ​រាជា​ឡេ ឡ័យ បូជារាជ្យរបស់ព្រះអង្គក្នុងការស្ថាបនាប្រទេសឡើងវិញ។

នៅពេលព្រះអង្គសោយទីវង្គត់នៅថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៤៣៣។ បុត្ររបស់ព្រះអង្គ ឡេ ថៃ តុង បានស្នងបន្ត។

បើយោងតាមរឿងនិទាន ឡេ ឡ័យ នៅពេលចាប់ផ្តើមនៃការប្រយុទ្ធ បានទទួលដាវមួយពី​អ្នក​នេសាទ​ម្នាក់ដែលស្រង់ចេញពីបឹង។ ១០ឆ្នាំ ក្រោយមក បន្ទាប់ពីបានជោគ​ជ័យនៃការ​បណ្តេញ​​​​ជនជាតិចិន និងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់បឹងនោះ ព្រះអង្គដឹងថា ព្រះអង្គត្រូវ​បាន​ជ្រើសរើស​​​​​ដោយអណ្តើកមាសឲ្យបំពេញបេសកកម្មជាមួយនិងដាវក្នុងនាមស្តេចនាគ ដែល​ជា​បុព្វបុរស​នៃប្រជាជនវៀតណាមតាមទេវកថា។ ដូច្នេះព្រះអង្គយល់ថា ដាវគឺជាការប្រគល់​អំណាច​​​បេសសកកម្មពីព្រះអាទិទេពដើម្បីបណ្តេញជនជាតិចិនចេញពីប្រទេស។