ហេតុអ្វីកសិករឥណ្ឌា បង្កើតចលនាតវ៉ា?
នៅសប្តាហ៍នេះ កសិករឥណ្ឌារាប់ពាន់នាក់ បានទៅកាន់ទីក្រុងញូដេលី តាមត្រាក់ទ័រ ដែលបង្កឡើងវិញនូវចលនាតវ៉ាដូចឆ្នាំ២០២០-២០២១ ដែលបានរាំងខ្ទប់ផ្លូវចូលទៅកាន់រដ្ឋធានី។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌា លោកណារិនដ្រា ម៉ូឌី ត្រូវបានកំហិតឲ្យដកថយ និងលុបចោលច្បាប់មិនលូកដៃទៅលើសកម្មភាពកសិកម្ម ដូចជាទីផ្សារកសិកម្មជាដើម។ សហជីបកសិកម្មបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលមិនដែលធ្វើអ្វីគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទេ ដែលជំរុញឲ្យពួកគេត្រូវចាប់ផ្តើមចលនាបាតុកម្មឡើងវិញ។ ប៉ូលីសប្រឆាំងភេរវកម្មជាច្រើន មកទល់ពេលនេះ បានទប់ស្កាត់ការរុលទៅមុខរបស់បាតុករជាមួយនឹងការបាញ់ឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក និងដាក់រនាំងបេតុងរារាំង ប៉ុន្តែកសិករសន្យានឹងបន្តចលនារបស់ពួកគេ។
វិស័យកសិកម្មឥណ្ឌាគឺធំធេងណាស់ និងលិចលង់ទៅក្នុងការលំបាកជាច្រើន។ កសិកម្មប្រើប្រាស់ជាង ៤៥% នៃកម្លាំងពលកម្មរបស់ប្រទេស និងតំណាងឲ្យ ១៥% នៃផលិតកម្មក្នុងស្រុកសរុប GDP។ បដិវត្តបៃតងនៅទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ បានធ្វើឲ្យឥណ្ឌាដែលប្រឈមមុខជាទៀងទាត់នឹងការខ្វះខាតចំណីអាហារទៅជាអ្នកនាំចេញដ៏សំខាន់នៃផលិតផលកសិកម្ម។
យោងតាមការអង្កេតរបស់ក្រសួងកសិកម្មឥណ្ឌា ឆ្នាំ២០១៥-២០១៦ បានឲ្យដឹងថា ទំហំមធ្យមនៃការធ្វើកសិកម្មនៅតែតូចតាច ៖ កសិករច្រើនជាង ៨៥% មានដីតិចជាង ២ហិចតា។ ហើយមានកសិករមិនដល់ ១%ផង មានដីច្រើនជាង ១០ហិចតា។
ការខ្វះខាតទឹក ទឹកជំនន់ និងលក្ខខណ្ឌឧតុនិយម មិនទៀងទាត់ ទាក់ទងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ព្រមទាំងបំណុលបានដាក់ទម្ងន់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើកសិករ។ យោងតាមតួលេខផ្លូវការ ចាប់តាំងពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៩០ កសិករច្រើនជាង ៣០០០០០នាក់ បានធ្វើអត្តឃាតដោយសារបំណុល។ កសិករជាច្រើនមានវិបត្តិផ្លូវចិត្តទាក់ទងនឹងបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុជាប្រចាំ។
លោកសានឌីប គូម៉ា អាយុ ៤០ឆ្នាំ នាំមុខបាតុករ បានរៀបរាប់ថា ៖ “យើងធ្វើការរយៈពេល យ៉ាងយូរនៅក្នុងចំការ ហើយយើងមានការលំបាកយ៉ាងខ្លាំងនឹងឈលើជើងទាំងពីរ”។
ទោះបីជាយ៉ាងណា កសិករឥណ្ឌា មានទម្ងន់ទៅលើនយោបាយខ្លាំងដោយសារចំនួនច្រើនរបស់ពួកគេ ៖ មនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់បានបោះជំរុំនៅជាយក្រុងញូ ដឺលី នៅអំឡុង ចលនាលើកមុន ដើម្បីទាមទារថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកណារិនដ្រា ម៉ូឌី ត្រូវបោះបង់ចោលពង្រាងច្បាប់មិនលូកដៃចូលសកម្មភាពកសិកម្ម។
សព្វថ្ងៃ កសិករឥណ្ឌា មានការធានារយៈពេលវែង ដែលតម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាលទិញផលិតផលខ្លះ មានជាអាទិ៍ ស្រូវ និងស្រូវសាលី នៅពេលដែលតម្លៃរបស់ពួកវាធ្លាក់ចុះក្រោមកម្រិតណាមួយនៅលើទីផ្សារ។ ការទាមទារសំខាន់របស់សហជីប គឺពង្រីកតម្លៃអប្បរិមា ក្នុងការគាំទ្រសម្រាប់គ្រប់ដំណាំ ដើម្បីការពារពួកគេពីការប្រែប្រួលមិនទៀងទាត់នៃទីផ្សារ។
រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកម៉ូឌី បានសន្យា ពិនិត្យ ការសុំនេះ បន្ទាប់ពីបាតុកម្មឆ្នាំ២០២១ ប៉ុន្តែសហជីប បញ្ជាក់ថា តាំងពីពេលនោះមក មិនមានអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើទេ។ ពួកគេក៏ចង់បាន ថា ការតាមដានប្រឆាំងនឹងមេសហជីប ដែលដឹកនាំបាតុកម្ម ត្រូវតែលុបបំបាត់ និងត្រូវផ្តល់សោធនប្រចាំខែ ១២០ ដុល្លារដល់កសិករដែលមានអាយុច្រើនជាង ៦០ឆ្នាំ។
ការទាមទារដទៃៗ ជាច្រើនទៀត សំដៅឲ្យមានការការពារកាន់តែធំឡើងដល់កសិករដែលប្រឈមនឹងការប្រែប្រួលរបស់ទីផ្សារ ការសម្រាលបំណុល ការដកឥណ្ឌាចេញពីអង្គការ ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (OMC) និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ព្រមទាំងការធានាពីការឧបត្ថម្ភធនដែលមានស្រាប់ មានជាអាទិ៍ អគ្គីសនីមិនយកលុយ មិនត្រូវលុបទេ។
យោងតាមឯកសាថវិកា ឥណ្ឌាបានចំណាយរួចហើយ ច្រើនជាង ៥០ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំដើម្បីឧបត្ថម្ភធនដល់កសិករ។ ប៉ុន្តែការឧបត្ថម្ភធននេះ បានធ្វើឲ្យបាត់បង់ផលិតភាពដោយលើកទឹកចិត្តដល់ការដាំដុះដែលមិនស្របតាមលក្ខខណ្ឌតំបន់ ដូចជា ការដាំដុះស្រូវ បានធ្វើឲ្យរីកស្ងួតស្រទាប់ទឹកក្រោមដីនៅក្នុងរដ្ឋ ពេនចាប ជាដើម។