ការសិក្សាជាអន្តជាតិថ្មី បង្ហាញថា ពូជសត្វចំនួន ៣៥០០ពូជ ទទួលការគំរាមកំហែងដោយឥទ្ធិពលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ចំណែកវិបប្លាសនៃស្ថានប្រព័ន្ធ ការស្លាប់ទ្រង់ទ្រាយធំ និងការដួលរលំជាចង្វាក់ បានគំរាមកំហែង និងដាក់ទម្ងន់លើស្ថានជីវចម្រុះផងដែរ។
ការធ្លាក់អន់ថយខាងអាកាសធាតុកើតមានកាន់តែច្រើនឡើងៗ ជាកត្តាសំខាន់ការនៃធ្លាក់ចុះនៃស្ថានជីវចម្រុះនាពេលសព្វថ្ងៃ។ វាក៏ជាមូលហេតុចម្បង នៅពីក្រោយការធ្វើអាជីវកម្មហួសហេតុលើពូជសព្វ និងការបំផ្លិចបំផ្លាញទីជម្រករបស់ពួកវា។
ការសិក្សាមួយដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រ BioScience ដែលដឹកនាំដោយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងម៉ិកស៊ិក បង្ហាញថា ពូជសត្វច្រើនជាង ៣៥០០ ពូជ ត្រូវបានទទួលការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់ដោយឥទ្ធិពលនៃការកើនកម្តៅអាកាសធាតុ។
លោកវីលៀម រីបផល ដែលជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅសកលវិទ្យាល័យរដ្ឋអូរីហ្គេន សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលដឹកនាំការសិក្សា បានព្រមានថា ៖ ”យើងស្ថិតនៅដើមដំបូងនៃវិបត្តិជាអាយុជីវិតសម្រាប់សត្វនៅលើភពផែនដី”។
ការកើនឡើងនូវសីតុណ្ហភាពមានវិបាកជាច្រើនសម្រាប់សត្វ។ វាអាចជះឥទ្ធិពលនៅលើតំបន់ដែលពួកវារស់នៅរាយប៉ាយ ឥវិយាបថ ផ្លូវចិត្ត ឬក៏វដ្តនៃការបន្តពូជរបស់ពួកវាផងដែរ ជាការពិតគឺសំណុំទាំងមូលនៃប្រព័ន្ធបរិស្ថានដែលពូជសត្វទាំងនោះរស់នៅត្រូវរងវិបប្លាស។
ជាលទ្ធផល រលកកម្តៅនានាបង្កឲ្យមាននូវសេរីនៃការស្លាប់ទ្រង់ទ្រាយធំជាបន្តបន្ទាប់
ឧទាហរណ៍ជាច្រើនថ្មីៗ គឺផ្តល់ការនូវការប្រកាសអាសន្នជាពិសេស។ ការបាត់បង់ក្តាមព្រិលរាប់ពាន់លានក្បាលនៅសមុទ្របេរីង ការស្លាប់របស់ត្រីបាឡែន ៧០០០ ក្បាល នៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វីកខាងជើង ឬក៏ជាការបាត់បង់បក្សីត្រូអ៊ីល ៤លានក្បាល នៅលើឆ្នេរខាងលិចនៃទ្វីបអាម៉េរិកខាងជើងរវាងឆ្នាំ២០១៥ និង២០១៦ ជាដើម។ របាំងផ្កាថ្មដ៏ធំ ក៏ទទួលរងការខូចខាតដ៏សម្បើម ជាមួយនឹង ៣០%នៃផ្កាថ្ម ងាប់នៅអំឡុង រលកកម្តៅឆ្នាំ២០១៦។
ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះមិនកើតឡើងនៅឆ្ងាយ និងរងហានិភ័យនឹងមានកំណើនជាច្រើនដងនៅក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខដែលនឹងមកដល់។ ច្បាស់ណាស់ ពួកវានឹងហុចផលវិបាកលើបរិស្ថានផងដែរ ជាពិសេសការប៉ះទង្គិចលើវដ្តនៃចំណីអាហារ។
លោកវីលៀម រីបផល បន្ថែមថា ៖ “ឥទ្ធិពលទាំងនេះក៏ប្រហែលនឹងមានឥទ្ធិពលផងដែរលើទំនាក់ទំនងរវាងពូជសត្វ មានដូចជា ការចាប់ចំណី ការប្រកួតប្រជែង ការចម្លងលម្អង និងប៉ារ៉ាស៊ីត ដែលសុទ្ធសឹងតែមានសារសំខាន់សម្រាប់ដំណើរការនៃប្រព័ន្ធបរិស្ថាន”។
ដើម្បីកត់ត្រាចំនួនសត្វដែលទទួលរងការគំរាមកំហែង ក្រុមអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពឹងផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃទិន្នន័យនៃសហភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិរក្សធម្មជាតិ (UICN)។ អង្គការនេះមានបញ្ជីក្រហមនៃពូជសត្វដែលទទួលការគំរាមកំហែងនៅលើពិភពលោក។ សេចក្តីសន្និដ្ឋានរបស់អ្នកសិក្សាស្រាវជា្រវាគឺថា នៅក្នុងចំណោម ពូជសត្វ ៧០៨១៤ ដែលត្រូវបានវាយតម្លៃ មាន៥,១% តំណាងឲ្យងាយរងគ្រោះដោយអាកាសធាតុសព្វថ្ងៃ។ វាតំណាងឲ្យការបាត់បង់ដ៏ធំធេង។ ការវិភាគដែលដឹកនាំដោយលោកវីលៀម រីបផល និងសហការីរបស់លោកអាចគេឲ្យចាត់វិធានការចំពោះការគំរាមកំហែងដោយអាកាសធាតុសម្រាប់មួយផ្នែកនៃពពួកសត្វលើពិភពលោក។
ប៉ុន្តែមួយភាគធំនៃពពួកពូជសត្វស្ថិតនៅអវត្តមានសម្រាប់ការវាយតម្លៃ។ មកទល់សព្វថ្ងៃនេះ មានតែ ៥,៥% នៃពូជសត្វដែលពិព៌នាត្រូវបានពិនិត្យដោយ UICN ហើយនៅក្នុងចំណោមនេះ សត្វឆ្អឹងកងខ្នង គឺមានភាគច្រើនគ្របដណ្តប់។ អតុល្យភាពនេះធ្វើឲ្យលំអៀងនៃការយល់ដឹងជាសកលនៃបាតុភូត នៅខណៈដែលសត្វអត់ឆ្អឹងកងតំណាងឲ្យភាគច្រើនដាច់ខាតនៃស្ថានជីវចម្រុះសត្វនៅលើផែនដី។
Daily Program
