រលកកម្តៅនៅអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ស្ទើតែមិនអាចកើតមានឡើង ប្រសិនបើ​គ្មានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

អង្គការតួនាទីអាកាសធាតុពិភពលោក គូសបញ្ជាក់ថា ៖ “ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ​ដែលបង្កឡើង​ដោយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់​មានប្រភពពីសកម្មភាពមនុស្ស បានធ្វើឲ្យរលកកម្តៅកាន់តែក្តៅខ្លាំងឡើង កាន់តែអូសបន្លាយពេល និងកាន់តែញឹកញាប់។”

បណ្តាញអង្គការតួនាទីអាកាសធាតុពិភពលោកបានបង្ហាញកាលពីថ្ងៃទី២៥ កក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ថា សីតុណ្ហភាពមានច្រើនជាង ៥០ °C នៅក្នុងជ្រលងមរណ​សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ឯកតកម្មប្រវត្តិសាស្រ្តសីតុណ្ហភាពចាប់ផ្តើមមាន ៤៥.៣ °C  នៅទីក្រុង កាតាឡូញ ប្រទេសអេស្ប៉ាញ និងជាង ៤៣ °C នៅទីក្រុងហ៉្វូអេណិក រដ្ឋអារីហ្សូណា សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ប្រសិនបើគ្មានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ រលកកម្តៅបែបនេះ គឺស្ទើតែមិនអាចកើតឡើងទៅរួចទេ នៅអឺរ៉ុប ក៏ដូចជា សហរដ្ឋអាម៉េរិក។  

បណ្តាញវិទ្យាសាស្រ្ត ដែលវាយតម្លៃទំនាក់ទំនងរវាង​ព្រឹត្តិការណ៍ឧតុនិយមខ្លាំងក្លាហួសហេតុ និង​ការធ្លាក់អន់ថយខាងអាកាសធាតុ ក៏បានប៉ាន់ប្រមាណថា ការធ្លាក់អន់ថយខាង​អាកាសធាតុ ក៏បានបង្កឲ្យមានរលកកម្តៅនៅប្រទេសចិនផងដែរ។

អង្គការតួនាទីអាកាសពិភពលោក បញ្ជាក់ទៀតថា ៖ “ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលបង្កឡើង​ដោយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ដែលមានប្រភព​ពីមនុស្សបានធ្វើឲ្យរលកកម្តៅកាន់តែក្តៅ កាន់តែយូរ និងកាន់តែញឹកញាប់។” អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ បានធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានថា ៖ “រលកកម្តៅថ្មីៗ ដែលនឹងមកដល់នៅពេលខាងមុខ នឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ និងញឹកញាប់ ប្រសិន​បើ​ការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់មិនត្រូវបានកាត់បន្ថយយ៉ាងលឿនទេនោះ”។

អង្គការតួនាទីអាកាសធាតុពិភពលោក បញ្ជាក់ទៀតថា បាតុភូតធម្មជាតិនានា ដូច​ជាខ្យល់ព្យុះស៊ីក្លូន ឬអែលនីណូ អាចចូលរួមចំណែកបង្កឲ្យមានរលកកម្តៅទាំងនេះ។ ចំណែកការឡើងកម្តៅសីតុណ្ហភាពនៃភពផែនដីដោយសារការដុតឥន្ធនៈផូស៊ីលគឺជាហេតុផលសំខាន់​ដែលធ្វើឲ្យបាតុភូតទាំងនេះមានភាពធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង។

ដើម្បីឈានមកដល់ការធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានទាំងនេះ អ្នកនិពន្ធនៃការសិក្សា មានអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត​ហូឡង់ចំនួន ៧រូប អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តអង់គ្លេស និងអាម៉េរិក បានពឹងផ្អែកលើទិន្នន័យឧតុ​និយមជាប្រវត្តិសាស្រ្ត និងគំរូអាកាសធាតុ ដើម្បីប្រៀបធៀប​អាកាសធាតុសព្វថ្ងៃ និងនៅពេល​កម្តៅនៃភពផែនដីកើន ១,២ អង្សារសេ។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត​បានពឹងផ្អែកជាពិសេស​ទៅលើការសិក្សាចំពោះអំឡុងពេលដែលកម្តៅ​គឺមានគ្រោះថ្នាក់បំផុត។ នៅអឺរ៉ុប គឺពីថ្ងៃ១២ ទៅដល់ ១៨កក្កដា។ នៅភាគខាងលិចសហរដ្ឋអាម៉េរិក តិចសាស និងភាគខាងជើងម៉ិចហ្ស៊ីក គឺពីថ្ងៃទី១ ដល់ទី១៨ កក្កដា និងនៅភាគកណ្តាល និងខាងលិចប្រទេសចិន គឺពីថ្ងៃទី៥ ដល់ទី១៨ កក្កដា។

អង្គការតួនាទីអាកាសធាតុពិភពលោកពន្យល់ថា ការកើនកម្តៅនៃភពផែនដីបានធ្វើឲ្យរឹតតែធ្ងន់ធ្ងរ​នៃវិសាលភាពសីតុណ្ហភាព។ ហើយជាមួយនឹងការកើនកម្តៅនេះ រលកកម្តៅនៅអឺរ៉ុប កើន ២.៥ °C ។ រលកកម្តៅ​​នៅអាម៉េរិកខាងជើង កើន ២°C និងរលកកម្តៅនៅប្រទេសចិនកើន ១°C។ បើយោងតាមអង្កការណាសា និងការឃ្លាំមើលរបស់អឺរ៉ុប កូពែននីគូស បានឲ្យដឹងថា ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលបានឆ្លងកាត់ បានក្លាយជាខែកក្កដា ដែលក្តៅបំផុត ដែលមិនដែលធ្លាប់បានវាស់វែង។

លោកម៉ារីយ៉ាម ហ្សាចារីយ៉ា អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនៅសកលវិទ្យាលអធិរាជក្រុងឡុង ដែលបានចូលរួមក្នុងការសិក្សា បានពន្យល់ថា ៖ “កាលពីអតីតកាល ព្រឹត្តិការណ៍បែបនេះ គឺខុសធម្មតា​សម្រា​ប់អាកាសធាតុផែនដី។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងអាកាសធាតុសព្វថ្ងៃ ពួកវាអាចកើតមានឡើង ប្រមាណ ១៥ឆ្នាំម្តងនៅអាម៉េរិកខាងជើង រៀងរាល់ ១០ឆ្នាំ នៅអឺរ៉ុបខាងត្បូង និងរាល់ ៥ឆ្នាំ ម្តងនៅប្រទេសចិន។