លោកមីស្ហែល ការ៉ាយ៉ូល បិតាគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែររបស់បារាំង

លោកមីស្ហែល ស្ហាកល៍ ហង់រី ការ៉ាយ៉ូល គឺជាវិស្វករសព្វាវុធបារាំង។ លោកកើតនៅថ្ងៃទី៣០ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៣៤ នៅប្រទេសអាល់ហ្ស៉េរី និងទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០៣ នៅសង្កាត់ទី៥ ទីក្រុងប៉ារីស។ លោកគឺជាមនុស្សម្នាក់ដែលអាចត្រូវបានចាត់ទុក​ជា បិតាគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរបារាំង គ្រាប់ Bombe H។

លោកមីស្ហែល ការ៉ាយ៉ូល ​ធ្លាប់បានធ្វើការក្នុងនាមជាអ្នកសិក្សា​ស្រាវជ្រាវបណ្តោះអាសន្ន​នៅ​នាយកដ្ឋានប្រតិបត្តិយោធា (DAM) នៅទីស្នងការថាមពលអាតូមិករបស់ប្រទេសបារាំង ដែល​នៅ​ពេលនោះស្ថិតនៅក្រោម ការដឹកនាំវិទ្យាសាស្រ្តរបស់លោករ៉ូប៊ែរ ដូត្រេ។  

លោកមីស្ហែល ការ៉ាយ៉ូល បានចូលរួមបង្កើត គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ bombe H របស់បារាំង។ លោក​គឺជាវិស្វករតែម្នាក់​នៃ DAM ដែលអាច ត្រូវបានចាត់ទុកជាបិតានៃគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ Bombe H នៃប្រទេសបារាំង។ ប៉ុន្តែងារ នេះ ត្រូវបានគេឲ្យទៅលោកដូត្រេ ដែលជានាយក​គម្រោងនៅ CEA។ ដូច្នេះជាយូរមកហើយ លោកដូត្រេ ត្រូវបានចាត់ទុកជាអ្នកបង្កើតគ្រាប់​បែក​នុយ​ក្លេអ៊ែរបារាំង។ ប៉ុន្តែសាក្សីជាច្រើន ក្នុងចំណោមវិស្វករដទៃៗ ទៀត នៃក្រុមការងារ អាច​បង្ហាញនូវសច្ចៈភាពនៃការបង្កើតគ្រាប់បែក នុយក្លេអ៊ែរនេះ។

ជាការពិត លោកមីស្ហែល ការ៉ាយ៉ូល គឺជាអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តពហុតិចនិក។ ​ក្រោយសង្រ្គាម​លោក​លើកទី២ ប្រទេសបារាំងព្យាយាមអភិវឌ្ឍគ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូសែន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៦០។ លទ្ធផល​នៃការគណនា​ជាបឋម ដែលដឹកនាំដោយលោកព្យែរ៍ ប៊ីលឡូ ប្រធាន សេវាកម្ម​រូបវិទ្យា​ពិសោធន៍នៅ CEA បានបង្ហាញថា ការដុតកម្តៅឥន្ធនៈនុយក្លេអ៊ែរដូចជា លីធ្យូម​អ៊ីដ្រូសែន​៦ គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឲ្យសារធាតុរបស់វារួមបញ្ចូលគ្នាទេ។ វាចាំបាច់ត្រូវ សង្កត់វា​ឲ្យ​រួមតូច​ដោយមិនដុតកម្តៅវាដើម្បីទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់។ នេះគឺជាទស្សទានគន្លឹះ នៃការ​សង្កត់​ឲ្យត្រជាក់នៃលីធ្យូមអ៊ីដ្រូសែនមុននឹងឆាបឆេះ។

នៅឆ្នាំ១៩៦៧ លោកមីស្ហែល ការ៉ាយ៉ូល បានធ្វើពិសោធន៍បង្គុំនុយក្លែអ៊ែរកម្តៅ ដោយរួមមាន លីធ្យូមអ៊ីដ្រូវសែន៦ ព័ទ្ធជុំវិញដោយសាធារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម បន្ទាប់មក ស្រទាប់ក្រាសមួយនៃ សារធាតុលោហៈ ហើយមានធាតុអាតូមជាច្រើននៅចំកណ្តាល​ដែលមានការដុត​សីតុណ្ហភាព​ខ្ពស់។ ទិន្នផលដ៏ល្អនៃការធ្វើពិសោធន៍នេះ បានបង្ហាញថា វាគ្រប់គ្រាន់នឹងដុត​ឲ្យ​រហ័ស និងស្មើសាច់នៅលើដុំមូលដែលព័ទ្ធជុំវិញប៊ូលលីធ្យូមអ៊ីដ្រូសែន។

ហើយដោយមានជំនួយពីលោក លុក ដាហ្ស៉ង អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តផ្នែកគណិតវិទ្យាប្រតិបត្តិនៃ DAM ដែលបានវិភាគប្រតិកម្មនៅលើលីធ្យូមអ៊ីដ្រូសែន និងកំណត់ផ្នែកប្រសិទ្ធភាពនៃការ​រលាយ​​លីធ្យូម អ៊ីដ្រូសែន លោកមីស្ហែល ការ៉ាយ៉ូល បានចូលរួមធ្វើ និងពិសោធន៍គ្រាប់បែក​នុយក្លេអ៊ែរ​​ពីរ​គ្រាប់ ដោយជោគជ័យនៅឆ្នាំ១៩៦៨ នៅប្រជុំកោះផ្កាថ្មរបស់បារាំង កោះ​ហ្វ៉ងហ្គាតូហ្វ៉ា និងម៉ូរូរ៉ូអា។

ជាការពិត ប្រវត្តិនៃកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរយោធារបស់បារាំងកើតមានឡើងតាំងពីក្រោយ​សង្រ្គាម​លោក​លើក​ទី២។​ ការដាក់ឲ្យដំណើរការនៃកងកម្លាំងឆត្រនុយក្លេអ៊ែរបារាំង​មានបន្ទាប់​ពីកម្មវិធី​សាកល្បង​អាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់បារាំងដែលចាប់ផ្តើមឡើងពីថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៦០ និង​បញ្ចប់​នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៦។ នៅអំឡុងពេលនេះ ដោយមានជោគជ័យក្នុងការ​បន្ទុះ​គ្រាប់បែក​នុយក្លេអ៊ែរ Bombe H ប្រទេសបារាំងបានក្លាយជា​ប្រទេសទី៥ ដែលមានអាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ បន្ទាប់​ពី​សហរដ្ឋអាម៉េរិក សហភាពសូវៀត ចក្រភព​អង់គ្លេស និងសាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិតចិន។ លោក​ប្រធានាធិបតីបារាំង លោកស្ហាកល៍ ដឺ ហ្គោ បានប្រកាសថា គឺអស្ចារ្យ​ណាស់​ បារាំង​បាន​ជោគសម្រាប់ឯករាជ្យភាព និងសន្តិសុខ​របស់​បារាំង។