ប្រជាពលរដ្ឋ មន្រ្តីអង្គការ និងគណបក្សនយោបាយ ប្រមូលផ្តុំគ្នាគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធខួប៩ឆ្នាំ លោកបណ្ឌិត កែម ឡី
នាព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ ប្រជាពលរដ្ឋ បណ្តាញយុវជន រួមជាមួយតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល សមាគម និងគណបក្សនយោបាយ បានរួមគ្នាប្រារព្ធពិធីដាក់កម្រងផ្កា និងរំលឹកដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធលោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយដ៏ល្បីល្បាញ ដែលបានបាត់បង់ជីវិតដោយឃាតកម្មកាលពី ៩ ឆ្នាំមុន។
ពិធីរំលឹកដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅកន្លែងដែលលោកបណ្ឌិតត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ ម្ដុំស្តុបបូកគោ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦។ នៅក្នុងពិធីនោះ ប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល បាននាំគ្នាយកផ្កា និងធូបទៀនទៅដាក់គោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោកបណ្ឌិត។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានគេចងចាំថាជាអ្នកវិភាគសង្គម និងនយោបាយមួយរូប ដែលហ៊ាននិយាយការពិត ហ៊ានរិះគន់ដោយត្រង់ៗ និងតែងតែផ្តល់ជាទស្សនៈស្ថាបនាដើម្បីបុព្វហេតុប្រជាធិបតេយ្យ និងយុត្តិធម៌សង្គមនៅកម្ពុជា។
ពួកគេបានសំដែងការគោរព និងដឹងគុណចំពោះការលះបង់របស់លោក ព្រមទាំងប្ដេជ្ញាចិត្តថា នឹងបន្តផ្សព្វផ្សាយនូវគំនិត និងឧត្តមគតិរបស់លោក ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការកសាងសង្គមមួយដែលប្រកបដោយតម្លាភាព គណនេយ្យភាព និងយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ។
លោក ឃុន ថារ៉ូ ប្រធានគ្រប់គ្រងកម្មវិធីការងារអង្គការសង់ត្រាល់លើកឡើងក្នុងឱកាសគម្រប់ខួប ៩ ឆ្នាំរបស់លោកបណ្ឌិតកែម ឡីថា ការប្រារព្ធខួបនេះគឺជាការរំលឹកនូវការចងចាំពីវីរៈភាពរបស់លោកបណ្ឌិត។
លោកបានបន្តថាអ្វីដែលសង្គមមិនអាចបំភ្លេចបាននោះគឺគុណតម្លៃនៃការចូលរួមរបស់លោកបណ្ឌិត ក្នុងបេសកកម្មដើម្បីជាបុព្វហេតុផលប្រយោជន៍រួម ផលប្រយោជន៍របស់សង្គម និងយុត្តិធម៌សង្គម ជាពិសេសគឺការជំរុញឱ្យសង្គមមួយមានការគោរពនូវគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៌សង្គមដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសន្តិភាព។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ៖ «ក្នុងនាមយើងជាយុវជនជំនាន់ក្រោយ យើងនៅតែបន្តស្មារតីបេសកកម្មដែលជាគុណតម្លៃរបស់លោកបណ្ឌិត ហើយស្មារតីនេះនៅតែជាបន្ត បើទោះបីជាមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេល៩ឆ្នាំក៏ដោយ ប៉ុន្តែយុត្តិធម៌សង្គមមិនត្រូវបានផ្តល់ជូនទៅដល់លោកបណ្ឌិត រួមទាំងក្រុមគ្រួសារ និងពលរដ្ឋជាង១៧លាននាក់នៅឡើយ»។
ក្នុងឱកាសនោះដែរ លោក ឃុន ថារ៉ូ ក៏បានស្នើឱ្យមានការលុបបំបាត់នូវវប្បធម៌និទណ្ឌភាព ដែលកើតមានឡើងចំពោះសង្គមមួយវាគឺគ្រោះថ្នាក់ ជាឧបសគ្គនៅក្នុងការជំរុញឱ្យមាននូវយុត្តិធម៌សង្គម និងជាឧបសគ្គសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយផងដែរ។
ចំណែកលោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ហៅកាត់(IDEA) ក៏បានថ្លែងឱ្យដឹងដែរថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមិនដែលបំភ្លេចនូវវីរភាព និងស្នាដៃរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡីជានិច្ចដែលលោកបានបន្សល់ទុកស្នាដៃជាច្រើន ជាពិសេសស្នាដៃបណ្តុះគំនិត ស្មារតីសម្រាប់កូនខ្មែរគ្រប់រូបទាំងអស់គ្នា។
លោកបានថ្លែងថា ៖ «យើងនៅចងចាំ និងគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោកបណ្ឌិតជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលយើងគិតថាថ្ងៃនេះជាថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រដែលយើងបានបាត់បង់វីរបុរសខ្មែរ គឺជាប្រវត្តិសាស្ត្រដែលខ្មែរទាំងអស់គ្នាត្រូវតែចងចាំជានិច្ចនូវទ្រឹស្តី និងគំនិតសំខាន់ៗរបស់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី»។
ជាមួយគ្នានោះដែរ លោក វន់ ពៅ បានអំពាវនាវដល់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ជាតិ និងអន្តរជាតិត្រូវតែស្រាវជ្រាវឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀតដើម្បីឱ្យក្រុមគ្រួសារ និងលោកបណ្ឌិតស្ងប់ចិត្ត រួមមនឹងសាធារណជន ប្រជាជនស្ងប់ចិត្តថាយុត្តិធម៌មានពិតប្រាកដសម្រាប់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី និងអ្នកគាំទ្រទាំងអស់គ្នា។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (សមាគមអាដហុក) លោក នី សុខា បានលើកឡើងក្នុងឱកាសខួប៩ឆ្នាំរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ដែរថា នៅពេលដែលមានវត្តមានរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី គឺទាំងសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋទទួលបាននូវព័ត៌មានជាក់លាក់ច្រើន ព្រោះតាមរយៈស្នាដៃរបស់លោកបណ្ឌិតដែលលោកបានស្រាវជ្រាវដើម្បីវិភាគជូនសង្គមនេះ គឺធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែទទួលបាននូវព័ត៌មានកាន់តែទូលំទូលាយ។
លោកបានបន្តថា នៅពេលដែលបាត់វត្តមានរបស់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី គឺជារឿងមួយដែលហាក់ធ្វើឱ្យលោក ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀតបាត់បង់នូវព័ត៌មានពិតមួយផងដែរ ដែលជាការខាតបង់របស់សង្គមមួយដែរ។
«ខ្ញុំគិតថាការខាតបង់នេះមិនមែនតែសម្រាប់យើងក្នុងនាមជាសង្គមស៊ីវិលឬអ្នកគាំទ្រកែមឡីនិយមទេ តែសូម្បីតែរដ្ឋាភិបាលក៏ខាតបង់ដែរ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលក្តី អាជ្ញាធរក្តីក៏ធ្លាប់បានស្តាប់ប្រសាសន៍ និងការវិភាគរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ហើយពួកគាត់យកគំនិតទាំងអស់នោះទៅឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតនៅក្នុងសង្គមផងដែរ»។
រីឯលោក រ៉ុង ឈុន ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ ក៏បានអំពាវនាវឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនស្វែងរកឃាតករពិត និងអ្នកនៅក្រោយខ្នងរបស់ឃាតករយកមកផ្តន្ទាទោសតាមផ្លូវច្បាប់ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនលោកបណ្ឌិត កែម ឡី គ្រួសារ និងប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។
លោកថា ៖ «យើងមិនចង់ឃើញអំពើនិទណ្ឌភាពបន្តកើតមាននៅលើទឹកដីរបស់កម្ពុជាទៀតទេ ត្រូវបញ្ចប់អំពើនិទណ្ឌភាព ហើយក៏ត្រូវបញ្ចប់នូវរាល់អំពើឃាតកម្មមកលើអ្នកវិភាគ ក៏ដូចជាមេសហជីព និងអ្នកនយោបាយផងដែរ»៕
ដោយ មុំគន្ធា
Daily Program
