គ្រួសារ

យើងតែងតែលឺ មានពាក្យមួយឃ្លារបស់ចាស់បុរាណខ្មែរ បានពោលថា «ទុំមុនស្រគាល» ។ ពាក្យថា ទុំ គឺសំដៅលើផែ្លរុក្ខជាតិដែលវិវត្តន៍ ពីខ្ចី ចាស់ និងស្រគាល ទើបក្លាយជាទុំ អាចយកមកប្រើប្រាស់ ឬអាចបន្តពូជក្នុងការដាំដុះបាន ។ ឯពាក្យថា ស្រគាល គឺសំដៅលើផែ្លរុក្ខជាតិទាំងឡាយ ដែលលើសពីភាពចាស់ តែមិនទាន់ទុំ ។ ដើម្បីដល់ទុំ ផ្លែឈើទាំងឡាយត្រូវឆ្លងកាត់ ភាពស្រគាល ឬហៅថា ទុំស្ទើៗជាមុនសិន ។

ជាក់ស្តែងមួយរយៈចុងក្រោយនេះ នៅស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប យើងសង្កេតឃើញថា វិស័យកសិកម្មមានសន្ទុះកើនឡើង ជាពិសេសការដាំបន្លែ និងការចិញ្ចឹមសត្វ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យកសិកម្មនេះដែរ យុវជនម្នាក់បានចាប់របរចិញ្ចឹមឃ្មុំដោយទទួលបានប្រាក់ចំណូលប្រចាំខែខ្ពស់។ លោក លី ហួរ ជាប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់នៅឃុំខ្នារសណ្តាយ ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប បានឱ្យដឹងថា លោកបានចិញ្ចឹមឃ្មុំជាមួយអ៊ំរបស់លោកនៅខេត្តរតនគិរី រយៈចំនួន៤ឆ្នាំមកហើយ។ បន្ទាប់ពីទទួលបានជំនាញច្បាស់លាស់ពីការចិញ្ចឹមឃ្មុំនេះ លោកបានសម្រេចចិត្តមកចិញ្ចឹមនៅស្រុកកំណើតរបស់លោកវិញជាមួយនឹងធុងសម្រាប់ចិញ្ចឹមឃ្មុំចំនួន ១០០ សម្រាប់ជំហានដំបូង។

ក្នុងស្ថានភាពនៃការជួបវបិត្តហិរញ្ញាវត្ថុ ដែលបណ្តាលមកពីជំងឺកូវីដ១៩ ការដាំបន្លែបង្ការួមផ្សំជាមុខរបរសំខាន់មួយទៀត បន្ទាប់ពីដំណាំស្រូវដែល កសិករនៅតំបន់មួយចំនួន ក្នុងបណ្ដាខេត្តប្រទេសកម្ពុជា កំពុងតែពេញ និយមធ្វើការដាំដុះដើម្បីបង្កើនសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ។ ប្រាក់ចំណូលពីការដាំដំណាំ បន្លែទាំងនោះ បានរួមចំណែកធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរវិជ្ជមានដល់ស្ថានភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពល រដ្ឋកម្ពុជា ជាពិសេសស្ត្រីកសិករនៅ តាមសហគមន៍ ដាំដំណាំ។

ថ្មីៗនេះក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានប្រកាសលទ្ធផលនៃកម្មវិធី អាជីវកម្មខ្ញុំ ដែលក្នុងនោះមានបណ្តាក្រុមយុវជនជាច្រើនមកពីសកលវិទ្យាល័យនានា បានដាក់ពាក្យចូលរួមប្រកួត។ សម្រាប់ជ័យលេភីលេខមួយ បានទៅលើក្រុមយុវជនមកពីសកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទភ្នំពេញ ដែលបានកែច្នៃផលិតផលធម្មជាតិ ដែលបានដាំដុះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទៅជាសាប៊ូ។

សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានថ្លែងថា

វិចិត្រ​ការិនី​ខ្មែរ ​បង្កើត​ព្រឹត្តិការណ៍​សិល្បៈ​ តាមរយៈ​នៃ​ការ​តាំង​ពិព័រណ៍​គំនូរ​ដ៏​ពិសេស ​នៅ​សារមន្ទីរ​ព្រះ​ស្រី​ឦសាន​វរ្ម័ន ​ដើម្បី​រៃអង្គាស​មូលនិធិ ​សម្រាប់​ជួយ​ទ្រទ្រង់​អង្គការ​ក្នុងស្រុក​ចំនួន​បី ដែល​ធ្វើការ​លើ​បញ្ហា​សង្គម ​និង​សុខភាព​ផ្លូវចិត្ត​។

បើទោះបី​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ភាគច្រើន​កាន់​ព្រះពុទ្ធសាសនាភាគច្រើន​ក្តី ប៉ុន្តែ​មាន​យុវជន​ជាច្រើន បាន​ចូលរួម​ប្រារព្ធ​ពិធីបុណ្យ​ណូអែល ឬ​គ្រី​ស្មាស់ ឬបុណ្យព្រះយេស៊ូប្រសូត ​យ៉ាង​អា​ធិ​ក​អធម​។ យុវជន​ខ្លះ យក​ឱកាស​នេះ ជូន​កាដូ​ដល់​មនុស្ស​ជាទី​ស្រឡាញ់ ដើរ​កម្សាន្ត រៀបចំ​កម្មវិធី​ជប់លៀង និង​មាន​យុវជន​ខ្លះ​មិន ខ្វ​ល់​នឹង​ពិធីបុណ្យ​នេះឡើយ​។​

ក្រោយពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា កាលពីម្សិលមិញ សម្រេចឱ្យសិស្សានុសិស្សដែលត្រៀមប្រឡងបាក់ឌុបនាពេលឆាប់ៗនេះ មិនប្រឡងវិញនោះ សិស្សានុសិស្ស ក៏ដូចជាអាណាព្យាបាលផ្ទាល់ខ្លួន ពួកគេ អបអរសារទនិងការសម្រេចនេះ។

វិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរ ល្ខោនស្បែកធំសម្រាប់ឱកាសនៃការគម្រប់ខួបទី១៥ឆ្នាំ នៃការដាក់បញ្ជូលល្ខោនស្បែកធំចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែវិច្ឆិកា នេះ យុវជនដែលទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល ជំនាញល្ខោនស្បែកធំក្នុងរយៈពេលជិត១០ឆ្នាំមកនេះ លើកឡើងថាខ្លួនហាត់របាំនេះ ដោយសារចិត្តស្រឡាញ់សម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិ និងមិនដែលគិតថារកប្រាក់ចំណូលពីល្ខោននេះនោះទេ។

អង្គការមូលនិធិដើម្បីបង្ការរបួសអាស៊ី និងជាសហប្រធានបណ្តាញសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោគ បានបង្ហាញហេតុផលចំនួនបីយ៉ាង ដែលយុវជនមួយចំនួនមិន គោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ជាពិសេសមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាពា។ ខណៈដែលយុវវ័យមួយចំនួន​ មិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព លោក គឹម បញ្ញា ជានាយកប្រចាំប្រទេស នៃអង្គការខាងលើ បង្ហាញហេតុផលចំនួន៣ រួមមាន កត្តាផ្ទាល់ខ្លួន សំដៅលើការយល់ដឹងរបស់គាត់នៅមានកម្រិត។ ទី២ កត្តាគ្រួសារ និងបរិស្ថានជុំវិញ និងទី៣ ការអនុវត្តច្បាប់មិនទាន់រឹតបន្តឹងខ្លាំង។

ការបើកដំណើរការសាលារៀនក្នុងដំណាក់កាលទី៣នេះ បានបើកអោយសិក្សាឡើងវិញហើយចាប់ពីថ្ងៃទី២ ខែវិច្ឆិការ ឆ្នាំ២០២០នេះ បន្ទាប់ពីក្រសួងអប់រំ បានធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មាន បញ្ជាក់ថានឹងបើកសាលារៀនឡើងវិញ ក្នុងដំណាក់កាលទី៣។

ការចូលរួមមួយផ្នែកពីក្រុមយុវជន នៅចំណុចទីទួលសុវត្ថិភាព បានចូលរួមចំណែកតាមអ្វីដែលខ្លួនអាចធ្វើបាន ក្នុងន័យជំនួយដល់សមត្ថកិច្ច និងប្រជាពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់។

ដូចដែលបានជ្រាបហើយថា ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យអប់រំ ក្នុងអំឡុងពេលវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ១៩​ បានធ្វើអោយដំណើរការសាលារៀនមួយចំនួនធំ ត្រូវបានបិទទ្វារអស់មួយរយៈពេលធំ ប៉ុន្តែដោយសារតែស្ថានភាពនៃជំងឺកូវីដ១៩ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានភាពធូរស្រាលឡើងវិញ ការបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញ ក្នុងដំណាក់កាលទី១ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ គឺស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលទី២។

សប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ ការប្រកួតប្រជែងជជែកដេញដោលថ្នាក់ជាតិ ទើបតែបានបញ្ចប់ការប្រកួតពាក់កណ្តាលផ្តាច់ព្រ័ត្ន ដើម្បីបន្តចូលរួមជ្រើសរើស នៅវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្ន សម្រាប់ការជ្រើសរើសបានពីរក្រុមដែលទទួលបានជ័យជំនេះ គឺក្រុមសិស្សមកពីវិទ្យាល័យជាស៊ីមសាមគ្គី និងសិស្សមកពីវិទ្យាល័យទួលទំពូង ដែលជាប់នៃការជជែកដេញដោល ថ្នាក់ជាតិ ដែលនឹងត្រូវជួបគ្នាក្នុងខែតុលាឆ្នាំ២០២០នេះតែម្តង។

គម្រោងស្រូវសត្វត្រយង បានពង្រីកខ្លួនមកកាន់ខេត្តមណ្ឌលគិរី បន្ទាប់ពីជោគជ័យនៅព្រះវិហារនិងបន្តយកទៅអនុវត្តនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃសៀមប៉ាងនៃស្រុកសៀមប៉ាង និងដែនជម្រកសត្វ​ព្រៃ​ភូមិសាស្ត្រខេត្តស្ទឹងត្រែង ហើយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩ គម្រោងស្រូវត្រយង (Ibis Rice Scheme) នេះ បានពង្រីកខ្លួនមកកាន់ដែនជកម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាខេត្តមណ្ឌលគិរី។

ក្រុងភ្នំពេញ​ មួយថ្ងៃៗប្រជាពលរដ្ឋតែងតែមកកំសាន្តនៅទីនេះ តែងបោះចោលសម្រាមរបស់ពួកគេ ដូចជាសណ្តែកដី ដបទឹកសុទ្ធ និងរបស់របរជាច្រើនទៀត ជាពិសេសពួកគេតែងតែដាក់សំរាមរបស់ពួកគេចោលបន្ទាប់ពីពួកគេទទួលទានរួច។