មនុស្សជាង ៨០លាននាក់ ភៀសខ្លួននៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន

យោងតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ​ដែលផ្សព្វផ្សាយកាលពីពាក់កណ្តាលខែឧសភា​ដោយ​អង្គការ​ភៀស​ខ្លួនផ្ទៃក្នុង (IDMC) ដែលជាអង្គការក្រៅ​រដ្ឋាភិបាលអន្តរជាតិអំពីបញ្ហានេះ បានឲ្យដឹងថា ភាគ​ច្រើន លើសលុបនៃមនុស្សទាំងនេះ ៧៣លាននាក់ ត្រូវបានបង្ខំចិត្តភៀសខ្លួនដោយសារ​សង្រ្គាម ឬ​អំពើហិង្សា។

មិនដល់ ៦ឆ្នាំ ផង ចំនួនជនភៀសខ្លួន បានកើនឡើង ៨០% ដែលផ្តល់ជាភស្តុតាងសម្រាប់​បាតុភូតរចនាសម្ព័ន្ធ​ដែលកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ តាមរយៈភាពស្មុគស្មាញនៃគ្រួសារដែល​គ្មាន​ស្ថិរភាព។ នៅអំឡុងការបញ្ចេញ​ការសិក្សាថ្មី លោក​ស្រី អាមី ប៉ូប ដែលជាអគ្គ​នាយិកា​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិសម្រាប់ជនអន្តោប្រវេសន៍ បាន​ព្រមាន​ថា ៖ “ចំនួននេះគឺជាការព្រមាន​ច្បាស់។ គ្មាន​សកម្មភាពក្លាហាន និងគ្មានការសម្រប​សម្រួល ចំនួននៃប្រជាជនដែលភៀស​ខ្លួននៅ​ផ្ទៃក្នុងប្រទេសខ្លួន នឹងបន្តកើនឡើង​យ៉ាង​លឿន”។

ឆ្នាំ២០២៤ ត្រូវ​បានកត់សម្គាល់ដោយវិបត្តិជាច្រើន និងវិសាលភាពធំដាច់ដោយឡែក។ ជម្លោះ​នៅ​ប្រទេសស៊ូដង់ ដែលបានផ្ទុះឡើងនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ រវាងទាហានរដ្ឋាភិបាល និង​ក្រុម​ទាហានប៉ារ៉ានៃកងកម្លាំងគាំទ្ររហ័ស (FSR) បានបង្កជាការផ្លាស់ទីលំនៅ​មនុស្ស​ជាង ១១​លាននាក់ នៅក្នុងផ្ទៃប្រទេស ដែលនេះគឺជាឯកតកម្មនៃពិភពលោកសម្រាប់រដ្ឋតែមួយ។

នៅក្នុងតំបន់ហ្គ៉ាហ្ស៉ា ប្រជាជនស្ទើរតែទាំងអស់ ច្រើនជាង ២លាននាក់ បានភៀសខ្លួន​ចាប់​តាំង​ពីដើមឆ្នាំ ដោយឥទ្ធិពលនៃសង្រ្គាមដ៏បំផ្លិចបំផ្លាញ និងការវាយប្រហារ​ដ៏សម្បើមរបស់​អ៊ីស្រាអែល ដែលបានបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល ដែលមានសារសំខាន់។

នៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោ (RDC) ការកើតឡើងវិញនូវអស្ថិរភាព នៅភាគខាង​កើតនៃប្រទេស បានបង្កឲ្យមានមនុស្សច្រើនជាង ៥លាននាក់ ភៀសខ្លួននៅ​ក្នុង​ប្រទេស​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៤ ដែលសំខាន់គឺនៅក្នុងខេត្ត គីវូខាងជើង និងអ៊ីទូរី ដែលនេះក៏ជាកម្រិតឯកតកម្ម​។

នៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ មាន ១០ប្រទេស ដែលប្រទេសមួយៗ មានប្រជាជនច្រើនជាង ៣លាននាក់​ បានធ្វើការភៀសខ្លួន​ដោយសារសង្រ្គាម ឬអំពើហិង្សា។ ការកើនឡើង​នៃចំនួន​នៃ​ជន​​ភៀស​ខ្លួន​ខាងក្នុងប្រទេស​ជាសកល ដែលមាន ៧,៥លាននាក់ នៅឆ្នាំ២០២៤ បញ្ជាក់​អំពី​ថាម​ភាព​នេះ នឹងកើតក្នុងរយៈពេល​យូរ​តទៅមុខទៀត។

ជម្លោះសង្រ្គាមបន្ថែមពីលើមហន្តរាយគ្រោះធម្មជាតិ ដែលស្ថិតនៅតែជាម៉ូទ័រសំខាន់នៃការ​ភៀសខ្លួន។ ឆ្នាំ២០២៤ បានស្គាល់នូវកំពូលដែលមិនធ្លាប់មានដោយមានការភៀសខ្លួនថ្មី​របស់​ប្រជាជនជិត ៤៦លាននាក់​ដោយសារគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ។ ខ្យល់ព្យុះស៊ីក្លូន តំណាង​ជាង​ពាក់​កណ្តាលនៃមូលហេតុមហន្តរាយដែលបង្ខំឲ្យមានការភៀសខ្លួន។

សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលរងការវាយប្រហារជាទៀងទាត់ដោយគ្រោះអគ្គីភ័យ គ្រោះទឹកជំនន់ និងខ្យល់ព្យុះ តំណាងឲ្យជិត ១/៤ នៃការភៀសខ្លួនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងមហន្តរាយអាកាសធាតុ។ ប្រទេសនេះលេចមុខក្នុងចំណោម ២៩រដ្ឋ និងដែនដី ដែលបានកត់ត្រានូវកម្រិត​ដ៏ខ្ពស់បំផុត​នៃ​ការ​ភៀសខ្លួន​ដែលមិនដែលធ្លាប់បានកត់ត្រា។

របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា ភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៃបាតុភូតឧតុនិយមហួសហេតុ ដែលផ្សំជាមួយ​នឹងការរីកវិសាលភាពនៃសង្រ្គាម នឹងផ្តល់ហានិភ័យ​ធ្វើឲ្យហក់ឡើងកាន់តែខ្ពស់នៃជនភៀស​ខ្លួននៅឆ្នាំដែលនឹងមកដល់។

ការសិក្សាព្រមានដែរថា ៖ “ភាពញឹកញាប់ រយៈពេល និងវិសាលភាព​នៃព្រឹត្តិការណ៍ឧតុនិយម​ ដែល​បន្តកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នឹងធ្វើឲ្យតួលេខនៃជនភៀសខ្លួនគួរតែបន្តកើនឡើងដែរ។”

ប្រឈមនឹងវិបត្តិមកពីគ្រប់ទិសនេះ តួអង្គកិច្ចការមនុស្សធម៌អំពាវនាវឲ្យពង្រឹង ការបង្ការ ការ​ការពារជនស៊ីវិល និងធ្វើសមាហរណកម្ម​នៃការភៀសខ្លួនខាងក្នុងប្រទេស នៅក្នុងនយោបាយ​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ និងការសម្របខ្លួននឹងអាកាសធាតុផង។ ​