នៅប្រទេសលីបង់ ដើមឈើអាយុរាប់រយពាន់ឆ្នាំ កំពុងរងការគំរាមកំហែង​ដោយ​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ខុសច្បាប់

ជារៀងរាល់រាត្រី នៅតាមភ្នំនៃប្រទេសលីបង់ អ្នកស្ម័គ្រចិត្តជាង ១០នាក់ ដើរល្បាត​ដើម្បីតាម​ដាន​ផ្ទៃដីដែលមានដើមឈើអាយុរាប់រយឆ្នាំជាច្រើនហិចតា។ ដើមឈើទាំងនេះ​កំពុងតែ​ទទួល​រងការកាប់បំផ្លាញដោយខុសច្បាប់​ ដែលនេះគឺជាស្ថានភាពដែលកើនឡើងនៅលីបង់។

លោកហ្គង់ឌី រ៉ាម៉េ ដែលជាប៉ូលី​ប្រចាំតំបន់​ភ្នំទឹកកក ដែលមានរយៈកំពស់ ១៧០០ ម៉ែត្រ បាន​បញ្ជាក់ថា ៖ “ដើមសែន​ដែលមានអាយុរាប់រយឆ្នាំ ជិត១៥០ដើម ត្រូវបានកាប់ ចាប់តាំង​ពី​ដើមឆ្នាំ ២០២២។” លោកហ្គង់ឌី រ៉ាម៉េ បង្ហាញនូវគល់ឈើធំ ដែលជាសំណល់ឈើ​ដែល​នៅ​សល់​​ទុកចោល បន្ទាប់ពីអ្នកជួញដូរខុសច្បាប់បានកាប់ ដែលតែងកើតមានឡើង​នៅពេល​យប់នៅឆ្ងាយពីការឃ្លាំមើល ដែលប្រើប្រាស់រណាយន្តដើម្បីអារ។

សាលាក្រុង អៃអ៊ីណាតា ដែលស្ថិតនៅរវាងលីបង់ និងវាលទំនាបខាងកើត បេអាអា ក៏ដូចជា​នៅតំបន់ដទៃៗ ទៀត នៅប្រទេសលីបង់ បានចោទប្រកាន់ថា មានក្រុម​ដែលរៀបចំឡើង​ដើម្បីកាប់បំផ្លាញដើម​ឈើដែលមានអាយុរាប់រយឆ្នាំ ដូចជាដើមសែន ឬដើមហ្សឺណេ​ និង​ធ្វើ​ការជួញដូរឈើអស់ទាំងនេះ​ដែលរកបានប្រាក់ចំណេញ​យ៉ាង​ច្រើន។ លោកហ្គង់ឌី រ៉ាម៉េ បញ្ជាក់​​ថា ៖ “អ្នកកាប់គឺជាជនជាតិលីបង់​ដែលស្ថិត​នៅក្នុង​តំបន់​ជុំវិញ។”

ការជួញដូរកើតឡើងរឹតតែធ្ងន់ធ្ងរ ជាមួយនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច​ដែលធ្វើឲ្យលីបង់ជាប់គាំង ចាប់​តាំង​ពីឆ្នាំ២០១៩ ៖ “រដ្ឋកំពុងហៀបនឹងក្ស័យធន់ អនុរក្សព្រៃឈើ ក៏ដូចជា​សំណុំទាំងមូល​នៃ​កង​កម្លាំងសន្តិសុខ លែងមានមធ្យោបាយ​ដើម្បីធ្វើការដើរល្បាតឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់នោះទេ។ លោក​សាមៀ រ៉ាម៉េ ដែលជាកសិករអាយុប្រមាណ ៦០ឆ្នាំ នៅតំបន់អៃអ៊ីអាណា និយាយថា ៖​“ការ​​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ដើមឈើ​ដែលធ្វើឡើងគឺគួរឲ្យភ័យខ្លាចណាស់”។

ប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពនេះ អ្នកផ្តល់ជំនួយ ដែលភាគច្រើន គឺជាជនជាតិលីបង់ បាន​ចូល​​វិភាគទានដើម្បីផ្តល់ប្រាក់ដល់ក្រុមអ្នកថែរក្សាព្រៃឈើ។

ចាប់តាំងពីការដាក់ឲ្យដំណើរការនូវការដើរល្បាតពេលយប់ លោកសាមៀ រ៉ាម៉េ បាននិយាយ​ដោយរីករាយថា ៖ “យើងឃើញនៅមានតែមួយករណីគត់​នៃការកាប់រំលំដើម​ឈើខុស​ច្បាប់”។ ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់គូសបញ្ជាក់ថា នៅពេលដែល​ឈើត្រូវបានកាប់រំលំដោយ​ខុស​ច្បាប់។ វាលែងដុះទៀតហើយ។

ប៉ុន្តែគ្រប់សាសាខេត្តមិនបានទទួលជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ​ដើម្បីបើកឲ្យអ្នកថែព្រៃនោះទេ ទោះបី​ជា​បណ្តោះ​អាសន្នក៏ដោយ។ លោកហ្គាសាន ហ្ស៊ីហ៊្ស៊ី ប្រធានភូមិជិតខាងតំបន់ព្រៃ បាន​បញ្ជាក់ថា ៖ “ថវិកាដែលយើងទទួលពីរដ្ឋមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ ទោះបីជារដ្ឋសន្យានឹងសុំលុយ​ប្រជាជនដើម្បី​ផ្តល់ឲ្យអ្នកដើរល្បាត ប៉ុន្តែប្រធានភូមិមានការសង្ស័យ​អំពីប្រសិទ្ធភាពនៃ​ដំណើរ​​កា​របែបនេះ បើក្រឡេកទៅមើលទំហំនឹងការកាប់បំផ្លាញ។

យោងតាមក្រសួងកសិកម្ម នៅលីបង់ ផ្ទៃដីព្រៃឈើ មាន ១៣%  ដែលវា​តែង​ត្រូវបាន​លេប​ត្របាក់​ដោយ​នគរូបនីយកម្មកើនឡើង និងអគ្គីភ័យព្រៃ ហើយដើម្បី​អនុញ្ញាតឲ្យ​ប្រជាជន​​កម្តៅ​ខ្លួននៅរដូវរងា ហើយមានតែមែកឈើដែលមានជំងឺទេ ដែលត្រូវបានអនុញ្ញាត​ឲ្យ​កាប់ ជាមួយនឹងការត្រួតពិនិត្យពីប្រធានភូមិ។

លោកប៉ូល អាប៊ី រ៉ាចេដ ប្រធានអង្គការផែនដីលីបង់ ថ្មីៗនេះ បានប្រកាសអំពីភេរវសញ្ញា​ដោយ​បរិហារអំពី​ការបង្កើននៃការសម្លាប់រង្គាលខាងបរិស្ថាន មានជាអាទិ៍ការកាប់ដើមឈើ​ហ្សឺណេ នៅទូទាំងប្រទេសលីបង់។